بازگشت

سفري كوتاه اما آموزنده


مرحوم كليني از عبدالله بن عطا نقل كرده است كه روزي امام باقر عليه السلام به من فرمود: دو مركب را زين كن. من يك استر و يك الاغ آماده كردم و با اين اعتقاد كه استر براي آن بزرگوار مناسبتر است آن را به ايشان پيشنهاد كردم. حضرت فرمود: من الاغ را براي سوار شدن خودم ترجيح مي‎دهم. الاغ را به نزديك امام بردم، ركابش را گرفتم و حضرت سوار شد. روي مركب كه قرار گرفت فرمود: حمد خداي را كه ما را به اسلام هدايت كرد، قرآن را به ما آموخت و با (برگزيدن) محمد صلي الله عليه و آله بر ما منت نهاد، اَلحَمدُلله الّذي سَخَّرَ لَنا هذا وَ ما كُنّا لَهُ مُقرِنين؛ «حمد خدايي را كه اين (مركب) را مسخّر ما گردانيد در حالي كه ما خود توان مهار كردنش را نداشتيم.»

همين طور به سفر خود ادامه داديم تا اين كه به سرزميني رسيديم. به حضرت عرض كردم: فدايت گردم، نماز! فرمود: اين جا وادي مورچگان است و نماز در آن سزاوار نيست. از آن جا حركت كرديم، به زمين ديگري رسيديم باز به نماز اشاره كردم، فرمود: اين جا هم نمكزار است و نماز در آن نيز سزاوار نيست. از آن جا نيز گذشتيم، همچنان مي‎رفتيم تا اين كه حضرت در زميني پياده شد و در آن جا نمازمان را خوانديم . بعد از نماز ركاب الاغ را گرفتم، آن بزرگوار سوار شد و همان دعاها و اذكار را خواند و سپس فرمود: خدايا! مُرجئه(1) را لعن فرما! زيرا آنان در دنيا و آخرت دشمنان ما هستند. عرض كردم: چه شد به ياد مرجئه افتاديد؟ فرمود: به ذهنم خطور كرد.(2)

اَلرَّفيقُ ثُمَّ السَّفر.(3)

پاورقي

1- «شهرستاني» در الملل و النحل براي اين واژه چهار گروه ذكر كرده كه يك گروه از خوارج مي‎باشند. وي براي «ارجاء» دو معنا ذكر كرده است:

الف) تأخير، كه بنابراين معنا وجه نامگذاري اين گروه يا براي اين است كه معتقدند عمل از نيت مؤخر است و حق تقدم و اولويت با نيت است و يا بدين جهت است كه علي عليه السلام را از درجه اول به درجه چهارم تنزل مي‎دهند و وي را مؤخر مي‎دانند.

ب) معناي دوم ارجاء، اميدوار ساختن است. اطلاق نام مرجئه بر گروهي به اين معنا نيز صحيح است زيرا آنها مي‎گويند: با «ايمان» هيچ گناهي ضرر نمي‎زند چنانچه با «كفر» هيچ طاعتي سود ندارد.

«الملل و النحل، شهرستاني، ترجمه مصطفي خالقداد هاشمي، ص 179».

2- روضه كافي، ج 8، ص 276.

3- مكارم الاخلاق طبرسي، ص 251.

منابع

جلوه‎هاي تقوا، ج 3، محمدحسن حائري يزدي .