زيد شَمّام مي‎گويد: قتادة بن دعامه از مفسران و دانشمندان معروف اهل تسنن، بر امام باقر عليه السلام وارد شد. حضرت از او پرسيد: قتاده! تو فقيه اهل بصره‎اي؟ عرض كرد: چنين گمان مي‎برند.

امام فرمود: شنيده‎ام قرآن را تفسير مي‎كني؟ عرض كرد: آري! فرمود: قرآن را با علم تفسير مي‎كني يا با جهل؟ عرض كرد: با علم!

امام فرمود: اگر چنين است تو دانشمندي هستي كه بايد به تو مراجعه كرد، من از تو مي‎پرسم. عرض كرد: بپرسيد.

حضرت فرمود: معناي اين آيه كريمه را بگو: ... و قَدّرنا فيها السَّيرَ سيروُا فيها لَيالِيَ و اَيّاماً آمنين (1)؛ « قريه‎هايي (نزديك به هم) قرار داديم با فاصله كوتاه و سير و سفري معين و آنها را گفتيم كه در اين ده و شهرهاي نزديك به هم، شبان و روزان با ايمني كامل مسافرت كنيد.»

قتاده گفت: منظور كسي است كه با توشه و مركب و درآمد حلال از خانه خود به عزم اين خانه (كعبه) حركت مي‎كند. (چنين كسي) در ايمني به سر خواهد برد تا به وطن خود باز گردد.

امام فرمود: قتاده! تو را به خدا سوگند مي‎دهم! آيا غير از اين است كه گاهي كسي از خانه خود با زاد و راحله و كرايه حلال به عزم كعبه حركت مي‎كند اما در راه دچار دزدان مي‎شود و حتي ممكن است به او صدمه‎اي بزنند كه موجب هلاكتش شود؟ عرض كرد: آري به خدا! (چنين است)

امام فرمود: واي بر تو قتاده! اگر تو قرآن را با رأي خود تفسير كني ديگران را (كه مريد تواند و از تو حرف مي‎شنوند) هلاك كرده‎اي و خود نيز هلاك شده‎اي و اگر اين تفسير را از ديگران گرفته‎اي (باز) هلاك كرده‎اي و هلاك شده‎اي!

واي بر تو قتاده! منظور خداوند (در اين آيه كريمه) كسي است كه با زاد و راحله و كرايه حلال از خانه خود به قصد اين خانه حركت مي‎كند و در حالي كه نسبت به حق ما (ولايت) معرفت دارد و دلش با ماست. خداوند در اين باره از زبان ابراهيم عليه السلام مي‎فرمايد: ... فَاجعَل اَفئِدَةً مِنَ النّاسِ تَهويِ اِلَيهِم ...(2)؛ «خدايا!

تو دل‎هاي مردمان را به سوي آنها مايل گردان... » به خدا سوگند! دعوت ابراهيم ما هستيم نه كعبه، وگرنه مي‎فرمود: «اليه»، (قتاده!) آن كه از صميم قلب ما را بخواهد حجش مقبول است وگرنه نه! قتاده! اگر كسي چنين (اهل ولايت ما) بود از عذاب جهنم ايمن است.

قتاده عرض كرد: به خدا سوگند! بعد از اين، من اين آيه را جز اين، تفسير نخواهم كرد. امام فرمود: واي بر تو قتاده! همانا كساني قرآن را مي‎فهمند كه مخاطب آنند(3) (يعني اگر بخواهي با حقايق قرآن آشنا شوي بايد به سراغ ما بيايي و بس!).

اِنَّما اُمِرَ النّاسُ اَن يَأتوُا هذِهِ الاَحجارَ فَيَطوُفوُا بِها ثُمَّ يَأتُونا فَيُخبِرونا بِوِلايَتِهِم.(4)

همانا! به مردم دستور داده شده (از جانب خدا) كه بيايند و اين سنگ‎ها (كعبه) را طواف كنند،، سپس به ما رجوع كنند و وفاداري خود را به ما اعلام كنند.

امام باقر عليه السلام