روايات بسياري از ائمه اطهار و رسول اكرم تصريح مي كنند كه اخلاق نيكو بخش عمده ايي از دينداري است. و حتي نبي مكرم اسلام در حديثي يادآوري كرده اند كه ايشان براي تكميل مكارم اخلاقي مبعوث شده اند( نقل به مضمون) اخلاق نيكو در كنار ايمان به خداوند و روز حساب ، اقامه نماز، پرداخت زكات و انفاق مال در راه خدا و شكيبايي در مصايب از صفات برجسته نيكوكاران، راستگويان و پرهيزگاران است.(1) جامعه اسلامي آنگاه بر راه درست گام برميدارد و آن زمان شايسته اين صفت( اسلامي) خواهد بود كه بيش از هميشه بر طريق اخلاق انساني گام بردارد. چرا كه موازين اخلاقي براي فرد همچون قوانين براي جامعه است. جامعه بي قانون با انسان بي اخلاق برابر است. هر دو برآشفته ، غيرقابل اعتماد وراكدند و هر دو رو به سوي قهقرا خواهند رفت . بهتر آن است با توجه به روزهايي چنين خوش كه شادي را از ميلاد امام محمد باقر به عاريت گرفته است، به اين اصل اساسي در سخنان عالم خاندان علم و امامت امام محمد باقر العلوم بپردازيم.

- نيكوگفتاري با ديگران: امام محمد باقر در كلامي نغز و عميق فرموده اند:" با مردم سخن بگوئيد بهتر از آن چيزي كه مي خواهيد با شما سخن بگويند." اين سخن و عمل بدان در جامعه ايي كه مردم آن به اندك تلنگري عصباني شده و مرزها را در هم مي شكنند مي تواند چون آبي كه بر زمين خشك جاري شده و آن را سبزپوش مي سازد، اين جامعه پرتنش را آرامش بخشد. متاسفانه مردم در جامعه ما در يك فردگرايي بيمارگونه دست و پا مي زنند و تنها خود، منافع و حقوق خود را مي نگرند و نه وظايف خود را. در چنين جامعه ايي كلامي ديگر از معصوم هفتم ( عليه السلام) مي تواند راهگشا باشد:" تواضع و فروتني آن است كه آدمي به نشستن در آنجا كه فروتر از شان اوست راضي باشد و اينكه به هر كس رسيدي سلام كني و جدال را وانهي گرچه بر حق باشي" جامعه ايي كه در آن اصول اخلاقي و پيام هاي دينداري نه بر ديوارهاي شهر كه بر ذهن و قلب مردم آن نوشته شده باشد جامعه ايي سالم و پرتوان خواهد بود چرا كه براي هر عملي عكس العملي است برابر با آن. عمل و يا عكسل العمل آن را در كلام امام چنين مي يابيم:

- سه عمل سه پاداش:

هر كه زبانش راست است كردارش پاك است.

هر كه خوش نيت است روزي اش افزون است.

و هر كه با اهلش نيكي مي كند به عمرش افزوده شود.

جالب آن است كه امام در اين پيام هاي اخلاقي يادآور نشده اند كه هر كه بيشتر نماز گذارد يا روزه بگيرد و يا بيشتر شب زنده داري كند، آنچه را كه امام بدان تصريح نموده اند، زباني راستگو و خلقي خوش است. در كنار راستگويي و خوش خلقي، شكيبايي نيز از صفات پسنديده در جامعه اسلامي است.

امام محمد باقر پنج نكته را سفارش فرموده اند:

اگر مورد ستم واقع شدي ستم مكن.

اگر به تو خيانت كردند خيانت مكن.

اگر تكذيبت كردند خشمگين مشو.

اگر مدحت كنند شاد مشو.

اگر نكوهشت كنند بي تابي مكن.

اين نكات را نه تنها شكيبايي كه استقامت بزرگ مي توان ناميد . مردمي كه در مناسبات متقابل با يكديگر اين موارد را رعايت كند: حقوق ديگران را مانند حقوق خود محترم داشته بر آن دل بسوزانند، فروتني را پيشه خويش ساخته از غرور و جدال بپرهيزند و دركنار اين سه شكيبايي به خرج دهند مطمئناً درِ دنيايي زيبا و جامعه اي سالم را به روي خويش خواهند گشود و پس از آن ما ناظر مشاجره و برخوردهاي فيزيكي رانندگان درخيابان ها، مردم در صف ارزاق و ديگر صحنه هاي دل آزار نخواهيم بود. فراموش نكنيم كه : " شيعه بودن به معناي عمل كردن چون ائمه اطهار است و اين مرحله اي پس از شناخت و پس از عشق است.(2) انسان هايي چنين بزرگ با ارواحي چنين جاذب تنها براي ستوده شدن آفريده نشده اند، آنان آماده اند تا راه زندگي را و راه بهتر زيستن و انساني بهتر بودن را به ما بياموزند.آنان آمده اند تا انسان را به بهشت موعود رهنمون سازند ولي نه در آخرت كه در همين دنيا وبر همين كره خاكي . مراقب باشيم كه ديگران در عمل به دستورات ائمه اطهار بر ما پيشي نگيرند.

امروز كودكي پا بر عرصه وجود نهاده است كه علم بدو زينت نبخشيده ، بل اين اوست كه علم را با لقب باقرالعلوم خويش مفتخر ساخته است. ميلادش مبارك.