امام باقر عليه السلام در عصري زندگي مي كرد كه بازار بردگي رواج داشت، عده اي از انسان ها را به عنوان عبد و كنيز، خريد و فروش مي كردند، اين موضوع مربوط به عصر جاهليت بود، و اسلام در مورد بردگان، در برابر عمل انجام شده قرار گرفته بود، نه اينكه خود باعث چنين كار منفي و نادرستي شده باشد.

پيشوايان اسلام در برابر اين عمل انجام شده، دو راه را انتخاب كردند: 1- آنها را با آموزش هاي صحيح اسلامي، تربيت كنند 2- آنها را تحت عناوين مختلف آزاد نمايند، تا كم كم به طور كلي موضوع بردگي از جهان برچيده شود.



[ صفحه 133]



يكي از كارهاي امام باقر عليه السلام مانند پدر بزرگوارش، همين بود، بردگاني را كه از ناحيه ي پدر و... در اختيار او قرار گرفته بودند، آموزش مي داد و تربيت مي كرد، و سپس با عناوين مختلف، به طور محترمانه آزاد مي نمود.

بر همين اساس، روايت شده: آن حضرت هنگام وفات، شصت برده داشت، يك سوم (20 نفر) از آنها را آزاد ساخت. [1] .

جالب اين كه: امام صادق عليه السلام فرمود: پدرم امام باقر عليه السلام هنگام رحلت، بردگانش را به دو قسمت نيك و بد، تقسيم نمود، بدان را آزاد كرد و نيكان را نگه داشت.

عرض كردم: «آيا بدان را آزاد مي كني و خوبان را نگه مي داري؟»

فرمود: «بدان را (به خاطر بدي، بر اساس تربيت اسلامي) زده بودم، خواستم با آزاد كردن آنها، (آنها را شاد كنم) و آنچه را نسبت به آنها انجام دادم، جبران گردد.» [2] .

نيز امام صادق عليه السلام فرمود: روزي به محضر پدرم امام باقر عليه السلام رفتم، ديدم مبلغ هشت هزار دينار، بين نيازمندان مدينه تقسيم كرد، و يك خانواده ي برده را كه تعدادشان به يازده نفر رسيده بود، آزاد كرد. [3] .



[ صفحه 134]