امام باقر (ع) به پيروي از قرآن و رهنمود وحي، با ارجگذاري به علم و دانش و ترسيم جايگاه بلند و ارزشي آن، جامعه ي اسلامي را به كسب دانش و تحصيل شناخت دين و ديگر علوم مورد نياز زندگي فرا خوانده است.

در قبال ادياني كه علم را شجره ي ممنوعه دانسته اند و در مواجهه با جريان هاي اجتماعي كه مسلمانان را به تعبد خشك و انزوا طلبي و چله نشيني و رياضت هاي بدني به جاي درايت عقلي و علمي دعوت كرده اند، امام باقر (ع) امت اسلامي را به سمت علم و معرفت راهنمايي كرده، مي فرمود:

دانشمندي كه با دانش خود به جامعه سود رساند، از هفتاد هزار عابد، برتر است. [1] .

به راستي، بياني نيرومندتر از اين سخن امام باقر (ع) در توصيف دانش و در تشويق جامعه ي ايماني به كسب علم، در ساير اديان و مكاتب نمي توان يافت.



[ صفحه 250]



بايد توجه داشت كه اين سخن از كسي صادر شده است كه خود در اوج عبوديت و عبادت و بندگي حق قرار دارد. نه از كسي كه به دليل نا آشنايي با دين و عداوت با ارزش هاي ديني، به نفي عبادت و تكريم علم پرداخته است.

امام (ع) با اين بيان درصدد نفي ارزش عبادت نيست، بلكه مي خواهد تا جامعه را از عبادت بي محتوا و عمل بدون علم و تعبد سطحي و بي اساس باز دارد، و آنان را به عبادت آگاهانه و بندگي واقعي در برابر خدا دعوت كند.

امام (ع) در بياني ديگر مي فرمايد:

به خدا سوگند! مرگ يك عالم، براي ابليس از مرگ هفتاد عابد، دوست داشتني تر است. [2] .