تا اين مرحله به بخشي از شناخت هاي ضروري و عقايد بايسته كه امام باقر (ع) بدان ها تصريح فرموده، اشاره شد.

اكنون فصل ديگري گشوده مي شود كه عبارت است از ارتباط علم با عمل يا تلازم ميان عقيده و عمل.

بسيارند كساني كه از دانش فراوان برخوردارند و بايدها و نبايدها را خوب



[ صفحه 269]



مي شناسند و به بسياري از عقايد ضروري، آگاهند. اما دانش آنان فقط وسيله ي تفاخر بر ديگران يا ابزار سرگرمي ايشان است و در زندگي عملي و اجتماعي آنان، ظهور و بروزي ندارد.

چنين دانشي، از ديدگاه امام باقر (ع) ارجمند نيست و آن همه ستايش ها كه از علم و معرفت شده است، شامل آن نمي شود.

از اين رو در سفارش هاي مفصل خويش به جابر مي فرمايد:

خطرات و شروري را كه برايت رخ مي دهد به وسيله ي دانشي كه در اختيار داري، از خود دور ساز و علم خويش را به وسيله ي عمل خالص و پاكيزه، به كار گير. [1] .

و مي فرمايد:

كساني كه به توصيف و تشريح و ستايش عدالت مي پردازند ولي خود خلاف عدالت عمل مي كنند. در روز قيامت، بيشتر از همه ي مردم در حسرت و ندامتند و اين سخن خداوند است كه «ان تقول نفس يا حسرتي علي ما فرطت في جنب الله» [2] يعني: آنگاه هر نفسي به خود آيد و فرياد واحسرتا بر آرد و گويد اي واي بر من كه جانب امر خدا را فرو گذاشتم و حق بندگي بجا نياوردم.