امام باقر (ع) در پرهيز دادن مردم از طمع ورزي مي فرمايد:

هيچ ذلتي، همانند ذلت طمع (خواركننده) نيست. [1] .

و نيز مي فرمايد:

از آنچه در دست مردم است اظهار يأس و نااميدي كن (و خود را بي رغبت به آن نشان بده) زيرا اين روش، همان بي نيازي و غناي واقعي است و بپرهيز از طمع ورزي زيرا طمع فقري است حاضر و آشكار. [2] .



[ صفحه 299]



امام باقر (ع) در زمينه ي قناعت مي فرمايد:

اجتناب كن از اين كه چشم به بالاتر از خود بدوزي (و با حسرت به امكانات افراد توانمندتر از خود نگاه كني)! كافي است كه به رهنمودهاي خداوند نسبت به پيامبر (ص) توجه كني كه فرمود:

«و لا تعجبك اموالهم و لا اولادهم». [3] .

«و لا تمدن عينيك الي ما متعنا به ازواجا منهم زهرة الحياة الدنيا». [4] .

يعني: كثرت اموال و فرزندان كافران تو را به تعجب وا ندارد.

و به بهره وري هاي كافران، خيره مشو زيرا اين بهره وري ها محدود به زندگي دنيا است.

سپس امام باقر (ع) افزود: هرگاه در دلت، حسرت امكانات ديگران راه يافت، شيوه ي زندگي پيامبر (ص) را بياد آور، زيرا غذاي آن حضرت، نان فراهم آمده از جو و شيريني وي خرما و وسيله ي روشنايي او در شب ها، شاخه هاي نخل بود، آن هم اگر فراهم مي شد! [5] (يعني حتي اين امكانات با همه ي سادگي، هميشه در اختيار پيامبر (ص) نبود).

در روايتي ديگر امام (ع) مي فرمايد:

رسول خدا (ص) فرموده است: كسي كه مي خواهد غنيترين و بي نيازترين مردم باشد پس بايد اعتماد و اتكايش به الطاف و عنايات الهي فزونتر از دارايي ها و امكانات مردم باشد. [6] .



[ صفحه 300]



يعني بايد به جاي چشم داشتن به كمك هاي مردم و بهره ور شدن از دارايي هاي آنان، چشم به ذخاير الهي داشته باشد و از درگاه خدا، بي نيازي بجويد.