بازگشت

اعتراف ها


بعد از شفاف شدن بايستگي تفسير عترت، اشاره به برخي اعتراف ها پيش از بازگو نمودن برخي فضايل و برتري هاي باقر العلوم عليه السلام مناسب ديده شد. گرچه در ساحت قدس عترت، اعتراف ديگران ارزشي نمي افزايد، ليكن به خاطر اين كه اعتراف برخي صاحبان فضيلت و نيز برخي دشمنان عترت كه ناگزير از اعتراف به برتري ها شده اند، در برخي افراد تأثيرگذار است، در اولين عنوان بخش دوم به اين موضوع پرداخته مي شود.

ابي الحديد مي گويد: محمد بن علي بن الحسين (عليهم السلام) سرآمد و سرور فقهاي حجاز مي باشد. علم فقه را مردم از ايشان و فرزندش جعفر آموخته اند [1] اين سخن كه مي گويد فقه را مردم از ايشان و فرزندش، صادق آل محمد صلي الله عليه و آله و سلم آموخته اند، اعتراف بزرگي از يك محقق اهل سنت در حوزه فقه و فرهنگ به شمار مي رود.

ابن صباغ مي گويد: محمد بن علي بن الحسين (عليهم السلام) در علم و



[ صفحه 39]



فضل و آقايي و رياست و امامت سرآمد است، سخا و جودش خاص و عام را فرا گرفته و بخشش وي فراگير است. شهره به فضل و احسان فراهم كرده با اين كه از زندگي متوسط بهره مند و عيال مند نيز بودند [2] .

شيخ مفيد مي گويد: ابوجعفر محمد بن علي (عليهم السلام) از بين برادران خويش صاحب دانش و برتري و زهد و آقايي بود. خبرسازترين فرد و بارزترين شخص در ميان عامه و خاصه بودند. بلند مرتبه ترين فرد خاندان بودند. از هيچ فردي از فرزندان حسن و حسين همانند ايشان علم دين و ميراث سنت و قرآن و سيره و فنون ادب به يادگار نمانده است. و نيز مي گويد: در فضيلت برتري آن گونه معروف بود كه ضرب المثل قرار گرفته بود [3] .

فتال مي گويد: بر همگان در دانش و فضيلت برتري داشت، در ميان فرزندان حسن و حسين در دانش قرآن و فنون آداب كسي همانند وي نبود، معروف ترين بين عامه و خاصه بود [4] .

ذهبي مي گويد: وي فردي است كه فضيلت دانش و عمل را در خود فراهم ساخت و نيز آقايي و شرافت و اطمينان و وقار را در خويش فراهم ساخته بود. و به همين خاطر شايستگي جانـشيني در وي فراهم بود [5] .

ابن عنبه مي گويد: وي مورد اطمينان و از دانش گسترده و بردباري فراوان بهره مند بود. بزرگواريش بيش از آن است كه به آن اشاره شود [6] .



[ صفحه 40]



محمد بن سعد مي گويد: وي مورد اطمينان و از دانش گسترده بهره مند بود و احاديث فراوان نقل نموده است [7] .

محمد بن منكدر كه عالم سني و علاقه مند به اهل بيت است [8] مي گويد: من پيش از اين كه محمد بن علي الباقر را ببينم فكر نمي كردم براي علي بن الحسين جانشيني باشد، كه همتراز وي در فضيلت و برتري ها قرار گيرد [9] .

عبدالله بن عطا مي گويد: دانشمندان را در نزد هيچ كس همانند ابوجعفر كوچك نديدم [10] .

ابرش كلبي مي گويد: در ميان آسمان و زمين داناترين فرد فرزند رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم ايشان (محمد بن علي) مي باشد [11] .

قتاده كه از فقهاء اهل سنت زمان امام در بصره مي باشد، مي گويد: در نزد هيچ دانشمندي همانند تو لرزان نبودم [12] ابن خلكان: باقر، دانشمند و بزرگ و آقا و بزرگوار است [13] .

هشام بن عبدالملك مي گويد: عرب و عجم و قريش به مثل تو افتخار مي كند. بودن همانند تو در ميان قريش موجب سيادت و بزرگي قريش بر عرب و عجم است. [14] .



[ صفحه 41]



ابو اسحاق مي گويد: وي همانند ندارد. [15] .

والي و استاندار مدينه: وي پاك دامن ترين و زاهدترين و پرهيزكارترين و داناترين و مهربان ترين و عابدترين انسان روي زمين است. [16] .

عبدالله بن معمر ليثي مي گويد: سينه هاي شما رويشگاه دانش و منبع شهد شيريني و پر برگ و بار براي مردم است. [17] .

محمد بن طلحه شافعي مي گويد: وي شكوفا كننده دانش و منبع و آشكار كننده دانش و مخزن بركات است. نفس وي پاك و اخلاق وي با شرافت و لحظه هاي عمرش در اطاعت خدا سپري شده است. در پرهيزكاري ثابت قدم، نشانه هاي تقرب به منزلت الهي در وي آشكار مي باشد. پاك ترين برگزيدگان، وي همان صاحب فضيلتي است كه فضيلت ها به سوي وي شتابان و صفات نيك از وي شرافت گرفته است. [18] .

احمد بن يوسف مي گويد: محل رويش فضايل و مفاخر، الامام محمد بن علي الباقر عليه السلام است. در ميان فرزندان حسن و حسين همانند وي يافت نمي شود. [19] .

ابونعيم مي گويد: فرد هميشه به ياد خدا و فروتن و ثابت قدم، ابوجعفر محمد بن علي الباقر است. [20]

محمد امين بغدادي مي گويد: از هيچ فردي از تبار حسين همانند



[ صفحه 42]



ابوجعفر عليه السلام در دانش دين و سنن و سيره و فنون و ادب يافت نشده است. [21] .

ابن حجر مي گويد: وارث علي بن الحسين (عليهما السلام) در دانش و تقوا محمد بن علي است. از وي پنهان هاي حقايق و معارف و حكمت و لطائف آشكار شده است. [22] .

شمس الدين ابن طولون مي گويد: باقر، سرور، بزرگ و دانشمند مي باشد. [23] .

ابوهريره مي گويد:



اباجعفر انت الامام احبه

و ارضي الذي ترضي به و اتابع. [24] .



حميري مي گويد:



أينهوني عن حب آل محمد

و حبهم مما به أتقرب



و حبهم مثل الصلوة و انه عـ

لي الناس من كل الصلوة لا وجب



هم اهل البيت اذهب الرجس عنهم

وصفوا من الادناس طرا و طيبوا



هم اهل بيت ما لمن كان مؤمنا

من الناس عنهم بالولاية مذهب. [25] .



«آيا مرا باز مي داريد از دوستي آل محمد، در حالي كه دوستي آنان سبب تقرب به خداست، دوستي آنان همانند نماز، بر همگان از هر نمازي واجب تر است. آنان خانداني هستند كه هر گونه پليدي از آنان زدوده شده و از تمام آلودگي ها پاك و شفاف شدند. آنان خانداني هستند كه هر كس



[ صفحه 43]



مؤمن به خداست بايد رهبري آنان را روش خويش قرار دهد».

قرظي مي گويد:



يا باقر العلم لاهل التقي

و خير من لبي اعلي الاجبل. [26] .



«اي شكوفا كننده دانش براي پاكان و اي برترين كسي كه بر قله هاي كمال اوج گرفته اي».

ابوزرعه مي گويد: سوگند به جان خويش كه ابوجعفر از بزرگترين دانشمندان مي باشد. [27] .

اينها برخي از اعتراف هاي فرزانگان و نيز برخي از دشمنان حضرت در حق وي مي باشد. فضايل برتر شاخص عترت، همگان را بر اعتراف وادار ساخته است.


پاورقي

[1] اعلام الهدايه، ج 7، ص 23.

[2] فصول المهمه، ج 2، ص 892.

[3] ارشاد، ج 2، ص 157.

[4] روضة الواعظين، ص 202.

[5] سير اعلام النبلاء، ج 4، ص 402.

[6] عمدة الطالب، ص 175.

[7] طبقات، ج 5، ص 158.

[8] رجال كشي، ص 390، حديث شماره 733.

[9] الاتحاف بحب الاشراف، ص 284، مناقب، ج 4، ص 220.

[10] مختصر تاريخ دمشق، ج 23، ص 79.

[11] مناقب، ج 4، ص 215.

[12] فروع كافي، ج 6، ص 256 و 257.

[13] وفيات الاعيان، ج 4، ص 174.

[14] دلايل الامامه، ص 234، بحار، ج 46، ص 307.

[15] كشف الغمه، ج 2، ص 337.

[16] اعلام الهدايه، ج 7، ص 22.

[17] اعيان الشيعه، ج 1، ص 653.

[18] مطالب السؤول، ج 2، ص 100.

[19] اخبار الدول، ص 111.

[20] حلية الاولياء و طبقات الاصفياء، ج 3، ص 180.

[21] سبائك الذهب، ص 74.

[22] الصواعق المحرقه، ص 305.

[23] الأئمه اثناعشر، ص 81.

[24] مناقب، ج 4، ص 230.

[25] مناقب، ج 4، ص 226.

[26] ارشاد، ج 2، ص 157.

[27] روضة الواعظين، ص 203.