اگر ارزش و قيمت انسان به مقدار انديشه و دانش وي باشد، پس آن كسي كه از دانش برتر بهره ور است، از ارزش والاتر بهره مند خواهد بود. دانشي كه عترت از آن بهره ورند دو ويژگي مهم دارد. يكي گستردگي و ژرفاي آن است. دانش عترت از ژرفا و عمق وصف ناشدني و از گستره بي پايان بهره مند است. ديگري زلاليت و شفافيت آن است. در آگاهي و دانش عترت هيچ گونه غبار و ابهام راه ندارد. زيرا دانش آنان دانش مدرسه اي و متداول نيست. دانش آنان لدني و مستقيم از پيشگاه خداي عالم و آگاه است. به همين خاطر زلال و بي غبار است.

باقر العلوم عليه السلام در ژرفاي دانش آن مقدار گسترده و عميق است كه لقب زيباي باقر العلوم يعني شكوفا كننده دانش زيبنده حضرت قرار مي گيرد. باقر العلوم از دانش خويش اين گونه پرده بر مي دارد. نحن خزان علم الله و ورثة وحي الله حملة كتاب الله [1] ، «ما خزينه هاي دانش خدا، و وارثان وحي خدا و حاملان كتاب خدا هستيم.» نحن معدن النبوة و نحن موضع الرسالة، [2] ، «ما معدن نبوت و پيامبري و محل رسالت مي باشيم.» مي فرمايد: لكن الله جل ثناؤه اختصنا من مكنون سره و خالص علمه [3] «خداي بلند مرتبه از زلال ترين دانش خويش و اسرار پنهاني خويش ما را (فقط ما را) بهره مند ساخته است.»



[ صفحه 46]



ژرفاي دانش بي كران باقر العلوم عليه السلام تا آن حد است كه فرمود من كسي را نمي يابم كه ظرفيت تحمل دانش مرا داشته باشد؛ تا دانش خود را در اختيار وي گذارم. فرمود اگر فرد توان مندي مي يافتم، تمام معارف و احكام و شرايع دين را از صفت «صمد» خداي سبحان بازگو مي كردم، لو وجدت لعلمي حملة لنشرت التوحيد و الاسلام و الدين و الشرايع من الصمد و كيف لي و لم يجد جدي اميرالمؤمنين حملة لعلمه [4] «اگر فرد توان مندي مي يافتم تمام توحيد و اسلام و دين و فروعات شرايع را از «صمد» تفسير مي نمودم، ليكن افسوس اميرالمؤمنين جد من نيز كسي را نيافت تا دانش خويش را در اختيار وي نهد».

همان دانش كه هنگامي كه اندكي از آن را در اختيار جابر جعفي قرار داد، جابر آن را بر نمي تابيد و به حضرت عرض كرد، علم و دانش در سينه ام موج مي زند، چگونه و به چه كسي بازگو كنم! [5] .