حارث همداني از اصحاب خاص اميرالمؤمنين عليه السلام مي باشد. روزي عصا زنان به همراه عده اي از شيعيان به حضور حضرت مي رسند. امام از حال وي مي پرسد. وي اظهار مي دارد، دوستي ها و دشمني ها پر حرارت شده است. مردم نسبت به رهبري تو به سه گروه تقسيم شده اند: گروهي در دوستي افراط دارند، گروهي معتدل در دوستي مي باشند و گروهي هم در شك و ترديدند!...

آنگاه حارث از امام درخواست مي كند موضوع را شفاف كند. امام در پاسخ وي معيار شناخت حق از باطل را روشن مي سازد كه حق و باطل را نتوان از رفتار پيروان آن به كف آورد، بلكه بايد از نشانه هاي حق شناخت. بايد نخست حق را شناخت آنگاه پيروان آن را. ان دين الله لا يعرف بالرجال بل بآية الحق، فاعرف الحق تعرف اهله... آنگاه اميرالمؤمنين عليه السلام به حارث بشارت مي دهد كه در چهار موقف مرا خوب خواهي شناخت: در هنگام مرگ، در هنگام عبور از صراط، در نزد حوض كوثر، در هنگام



[ صفحه 105]



تقسيم بهشت و جهنم.

آنگاه حضرت به وي خبر داد كه روز قيامت شيعيان من به همراه من هستند. و نيز سه مرتبه تكرار كرد كه تو با محبوب خود محشور و همراه خواهي بود، انت مع من احببت. حارث كه از سخنان امام شاداب و شارژ شده بود، گفت: از اين هنگام به بعد هيچ هراسي از مرگ ندارم! سيد حميري در همين راستا مي گويد:



يا حارث همدان من يمت يرني

من مؤمن او منافق قبلا. [1] .



«اي حارث همداني هر كه مي ميرد چه مؤمن و چه منافق، مرا در هنگام مرگ خواهد ديد» [2] .