نكته ديگر كه از اين روايات و روايات ديگر باقر العلوم عليه السلام بهره مي توان گرفت، اين كه افراد بعد از مرگ در عالم برزخ به دو گروه و يا بر اساس برخي روايات ديگر به سه گروه تقسيم مي شوند. در برخي روايات سخن از تقسيم بندي به دو گروه است. مانند مؤمن و كافر، مؤمن در باغي از باغ هاي بهشتي قرار مي گيرد. و كافر و تبهكار در گودالي از آتش قرار مي گيرد، القبر اما روضة من رياض الجنة و اما حفرة من حفر النيران. [1] .

ليكن در جمع بندي روايات مي توان گفت تقسيم بندي به سه گروه انجام مي گيرد؛ مؤمن خالص، كافر خالص، افراد مشوب به حق و باطل. از دو گروه اول سؤال جواب در عالم برزخ انجام مي گيرد. امر گروه سوم به قيامت واگذار مي شود. امام باقر عليه السلام: انما يسال في قبره من محض الايمان و الكفر محضا و أما سوي ذلك فيلهي عنه. [2] امام صادق عليه السلام: لا يسأل في القبر الا من محض الايمان محضا او محض الكفر محضا و الاخرون يلهون عنهم. [3] «امام باقر عليه السلام در قبر از ايمان خالص و كفر خالص سؤال مي شود، ديگران رها مي شوند.» «امام صادق عليه السلام در قبر از ايمان خالص و كفر خالص



[ صفحه 115]



سؤال مي شود و ساير مردم رها مي شوند». [4] .

از اميرالمؤمنين نيز اين گونه روايت است، مرگ براي برخي بشارت به نعمت هاي جاويد است و براي برخي مژده به عذاب ابدي است و براي گروه سوم حزن و هول و هراس است، كه نمي دانند به كدام گروه ملحق خواهند شد. گروه اول دوستان ما هستند، گروه دوم دشمنان ما، گروه سوم مؤمن تبهكاري كه به خويشتن ستم كرده است. اين نيز ممكن است در نهايت با شفاعت ما نجات يابد. لكن يخرجه من النار بشفاعتنا. [5] البته گروه ديگري مانند مستضعفين در اعتقاد و... از زمره گروه سوم مي باشند. [6] .



[ صفحه 116]