باقر العلوم عليه السلام انديشه ي ستيز با ستمگران را بارور و شكوفا مي سازد، جعفر بن محمد عن آبائه قال قال رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم اذا كان يوم القيمة نادي مناد اين اعوان الظلمة و من لاق لهم دواتا و او ربط كيسا او مد له مدة قلم فاحشروهم معهم. [1] «هنگامي كه قيامت برپا شود منادي ندا خواهد داد ياوران ستمگران كجا هستند، هر كس براي ستمگران دوات فراهم نموده يا كيسه اي را براي آنان آماده ساخته، يا قلمي را براي آنان فراهم ساخته؛ با ستمگران محشور خواهند شد.» در اين گفتار امام همام از هر گونه همكاري و همياري با ستمگران را هشدار مي دهد. فرجام تلخ همسو شدن با ستمگر را شفاف مي سازد.

در گفتار ديگر باقر العلوم و امام صادق (عليهما السلام) از رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم اين گونه نقل مي كنند: اياكم و ابواب السلطان و حواشيها فان اقربكم من ابواب السلطان و حواشيها ابعدكم من الله عزوجل. [2] «بپرهيزيد از مراجعه به حكام و پيرامونيان آنان، هر كس به مقداري كه به دربار سلطان جائر نزديك باشد، به همان مقدار از خداي عزوجل دور خواهد بود».



[ صفحه 206]



در گفتار ديگر آمده: هر كس ستمگري و ستم و ظالم را به عهده گيرد و يا به وي امدادرساني نمايد، فرشته مرگ به وي مژده ي لعن و نفرين و آتش جهنم مي دهد. [3] به اين مضمون روايات فراوان ديگر نيز وجود دارد. [4] اين روايات و برخي ديگر گرچه از زبان صادق آل محمد صلي الله عليه و آله و سلم مي باشند، ليكن از زبان امامان پيشين از جمله باقر العلوم عليه السلام، از زبان رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم بيان شده اند.

در گفتار ديگر شرايط مديريت ها و رهبري جامعه را آشكار و رسا عنوان مي كند. شرايطي كه هر هوشمند به آنها توجه كند، اين نكته را درك خواهد نمود كه اين شرايط در حاكمان اموي فراهم نيستند و حاكمان اموي شايسته مقام و منصب رهبري جامعه را ندارند، ان الامامة لا تصلح الا لرجل فيه ثلاث خصال ورع يحجزه عن المحارم و حلم يملك به غضبه و حسن الخلافة علي من ولي حتي يكون له كالوالد الرحيم. [5] «راهبري براي كسي شايسته نيست مگر اين كه سه ويژگي را فراهم ساخته باشد، تقوايي كه از حرام الهي دوري گزيند، بردباري كه بر غضب خويش تسلط يابد، و مديريت صحيح و صميمي همانند يك پدر مهربان نسبت به فرزندش».

همچنين مي فرمايد: ان من دان الله بعبادة الله يجهد فيها نفسه بلا امام عادل من الله فان سعيه غير مقبول. [6] «هر كس بدون رهنمون امام عادل به خدا تقرب جويد تلاش وي بيهوده است.» اين حقيقت را شفاف ساخت



[ صفحه 207]



كه زندگي بدون رهبري الهي فرجام آن مرگ جاهليت است، من مات و ليس عليه امام مات ميتة الجاهلية. [7] .

در سخن ديگر ولايت و رهبري عترت را محور در مديريت و اجراي احكام عنوان مي نمايد، بني الاسلام علي خمس علي الصلوة و الزكاة و الصوم و الحج و الولاية و لم يناد بشي ء كما نودي بالولاية [8] «اسلام بر پنج پايه ي نماز و زكات و روزه و حج و رهبري بنيان نهاده شده است و بر هيچ يك از اينان به مقدار «رهبري» فراخواني نشده است».

در اين نوع گفتار نوراني، امام همام پيروان خويش را از هر گونه امداد رساني و پذيرش مسؤوليت از جانب ستمگران به هر شكلي كه به ستم آنها كمك شود هشدار مي دهد. امام به هيچ وجه اجازه نمي دهد كسي كوچك ترين حركتي در راستاي تثبيت موقعيت ستمگران صورت دهد.