امام محمد باقر (ع) در روز جمعه يا دوشنبه يا سه شنبه غره ي ماه رجب يا سوم ماه صفر سال 57 هجري يا به روايتي ديگر سال 56 هجري، در مدينه به دنيا آمد و در روز دوشنبه هفتم ذي حجه يا ربيع الاول و يا ربيع الاخر سال 114 هجري، در همان شهر بدرود حيات گفت. بنابراين، آن حضرت 57 سال در اين جهان زيست. از اين مدت چهار سال با جدش امام حسين (ع) و پس از وي 35 سال با پدرش زندگي كرد و هيجده سال بقيه ي عمرش را به تنهايي به سر برد. بنابر روايتي كه در كافي از قول امام صادق (ع) نقل شده است، وي 19 سال و دو ماه بيش از پدرش زيسته است و در همين دوران، امامت شيعيان را عهده دار بوده است. امام باقر (ع) در مدت امامت خود چند صباحي از خلافت وليد بن عبدالملك و نيز خلافت سليمان بن عبدالملك و عمر بن عبدالعزيز و يزيد بن عبدالملك را درك كرد و سرانجام در روزگار خلافت هشام بن عبدالملك وفات يافت. در كتاب اعلام الوري نيز همين قول آمده كه با آنچه بعدا خواهيم گفت، صحيح مي نمايد. ابن شهر آشوب در مناقب نوشته است:

آن حضرت در سال 114 هجري، در سن 57 سالگي زندگي را به درود گفته كه از اين مدت سه يا چهار سال را در جوار جد بزرگوارش امام حسين (ع) و 34 سال و ده ماه يا 39 سال با پدرش و 19 يا مطابق قول ديگر 18 سال پس از پدرش زيسته است كه همين مدت دوره ي امامت آن حضرت محسوب مي شود. امام باقر (ع) در طول سالهايي كه امامت شيعيان را عهده دار بود، دوران خلافت وليد بن يزيد و سليمان و عمر بن عبدالعزيز و يزيد بن عبدالملك و برادرش، هشام، و وليد بن يزيد و برادرش. ابراهيم، را درك كرد و در اوايل خلافت ابراهيم، رحلت يافت. ابوجعفر بن بابويه گويد كه ابراهيم بن وليد بن يزيد، امام باقر(ع) را مسموم ساخت.



[ صفحه 14]



در دو نسخه اي كه از اين كتاب در دسترس بود همين مطلب به چشم مي خورد. ولي در اين گفته از جانب ابن شهر آشوب يا نساخ و يا هر دو سهوي رخ داده كه از ديد آگاهان پوشيده نيست. چون در ميان خلفاي ياد شده تنها يك تن به نام وليد بن يزيد وجود داشته و اين همان كسي است كه نامش در آخر عبارت ذكر شده. و نام درست كسي كه در آغاز روايت به او اشاره شده وليد بن عبدالملك است كه وليد بن يزيد الخ نام، درست آن وليد بن يزيد بن عبدالملك و يزيد بن وليد بن عبدالملك و ابراهيم و برادرش مي باشد. علاوه بر اين هشام در سال 125 هجري، وفات يافت و پس از او ابراهيم به خلافت رسيد كه او هم در سال 127 هجري، كشته شد و اگر امام باقر (ع) در سال 114 هجري، وفات يافته باشد، چنان كه ابن شهر آشوب نيز همين سخن را مي گويد، مي توان به آساني پي برد كه وفات آن حضرت در زمان خلافت هشام روي داده است نه ابراهيم.

در كتاب كشف الغمة آمده است: محمد بن عمرو مي گويد، بنابر روايتي كه در دست ما است آن حضرت در سال 117 هجري، وفات يافت و ديگران تاريخ رحلت آن حضرت را در سال 118 هجري، ذكر كرده اند.

امام باقر (ع) در قبرستان بقيع و در كنار آرامگاه علي بن حسين پدرش، و حسن بن علي عموي بزرگوارش، به خاك سپرده شده است.