درباره نامِ مادر فاطمه بنت الحسن با كنيه «امّ عبداللّه » اقوال مختلفي در كتب تاريخي موجود است.

البته يكي از علل اين اختلاف نظر، اقوال مختلفي است كه درباره تعداد و اسامي دختران امام حسن(ع) وجود دارد. تعداد دختران امام حسن(ع) را يك، [1] پنج و هفت نفر [2] شمرده اند كه اسامي آنان بنا بر گفتار شيخ مفيد چنين است:

1ـ امّ الحسن

2ـ امّ الحسين

مادر اين دو بانوي بزرگوار، امّ بشير دختر ابي مسعود بن عقبة بن عمرو بن ثعلبه خزرجيه است.

3ـ فاطمه بنت الحسن

مادر اين بانوي گرامي، امّ اسحاق دختر طلحة بن عبيداللّه التميمي است.

4ـ امّ عبداللّه

5ـ فاطمه

6ـ امّ سلمه

7ـ رقيه

در بين اسامي فرزندان ائمه(ع) اسامي و القاب مشترك فراوان ديده مي شود اما كمتر ديده شده كه كنيه مشترك داشته باشند. بر اساس حديث معتبر «لوح» كه جابر آن را روايت كرده است، مادر امام باقر(ع) به «امّ عبداللّه » مشهور بوده است. بنابراين، امّ عبداللّه كه در رديف چهارم اين اسامي قرار دارد مادر امام باقر(ع) بوده و نام او فاطمه است. در اين صورت اسامي دختران امام حسن(ع) كه به نام فاطمه بوده اند؛ سه نفرند.

اما فاطمه بنت الحسن كه داراي كنيه امّ عبداللّه است، همان بانوي رديف چهارم است. اين قول با نظر شيخ مفيد موافق است؛ گرچه وي بدان تصريح نكرده است.

اقوال ديگر:

صاحب ريحانة الادب نام مادر اين بانوي بزرگوار را «اسماء بنت عبدالرحمان بن ابي بكر» مي داند. [3] ولي مستندي براي آن ذكر نكرده است.

صاحب كتاب حبيب السير و برخي ديگر، نام مادر اين بانوي ارجمند را «امّ اسحاق» مي دانند. [4] .

اعيان الشيعه در شرح حال «امّ عبداللّه » نام مادرِ وي را «امّ فروه» [5] دختر قاسم بن محمد بن ابي بكر دانسته است.

با توجه به اينكه مشهور است كه امّ فروه دختر قاسم بن محمد، مادرِ امام صادق(ع) است، اين قول كه امّ فروه مادر امّ عبداللّه است، صحيح نيست.

صحيح ترين قول آن است كه مادر اين بانوي بزرگوار، كنيز بوده و با نظر شيخ مفيد در ارشاد موافقت دارد.