بازگشت

باز گرداندن فدك به فرزندان حضرت فاطمه


اقدام بزرگ ديگري كه عمر بن عبدالعزيز در جهت رفع ظلم از ساحت خاندان پيامبر (صلي الله عليه واله) به عمل آورد، بازگرداندن فدك به فرزندان حضرت فاطمه (سلام الله عليها)، دختر گرامي پيامبر اسلام (ص) بود.

فدك در تاريخ اسلام داستان تلخ و پرماجرايي دارد كه جاي بحث آن در اينجا نيست، اما بطور اجمال، سيرتاريخي آن از اين قرار است كه پيامبر، آن را در زمان حيات خود به دخترش فاطمه (س) بخشيد و پس از رحلت پيامبر (ص) ابوبكر، بزور آن را از فاطمه زهرا گرفت و جز اموال دولتي اعلام كرد و از آن زمان به وسيله ي خلفاي وقت، دست به دست مي گشت تا آن كه معاويه در زمان حكومت خود، آن را به مروان بخشيد، مروان نيز به پسرش «عبدالعزيز» اهدأ كرد، پس از مرگ عبدالعزيز فدك به فرزندش عمر بن عبدالعزيز منتقل گرديد. عمر بن عبدالعزيز، آن را به فرزندان حضرت فاطمه تحويل داد و گفت: فدك مال آنها است و بني اميه حقي در آن ندارد. ولي متاسفانه پس از مرگ او، كه يزيد بن عبدالملك به خلافت رسيد، مجدداً فدك را از سادات فاطمي پس گرفت و تيول بني اميه قرار داد! [1] .

«صدوق» در كتاب «الخصال» نقل مي كند كه عمر بن عبدالعزيز فدك را در جريان سفر به مدينه در ديداري كه با حضرت باقر (عليه السلام) داشت، به او مسترد كرد. [2] .

گويا با توجه به اينگونه خدمات عمر در رفع برخي مظالم از خاندان پيامبر (صلي الله عليه واله) بود كه امام باقر (عليه السلام) مي فرمود: «عمر بن عبدالعزيز نجيب دودمان بني اميه است...» [3] .

حكومت عمر بن عبدالعزيز، در حدود دو سال، طول كشيد، گفته اند بني اميه او را مسموم كردند و به هلاكت رساندند. [4] .


پاورقي

[1] ابن واضح، همان ماخذ، ص 50.

[2] الخصال، باب الثلاثه.

[3] سيوطي، همان ماخذ، ص 230.

[4] ابن عبدربه، عقد الفريد، بيروت، دارالكتاب العربي، 1403 ه.ق، ج 4، ص 439.