امام باقر (ع)، دانشمندان برجسته اي را در رشته هاي گوناگون معارف چون فقه، حديث، تفسير و ديگر شاخه هاي علوم اسلامي تربيت كرد كه هر يك وزنه اي در دانش به شمار مي رفتند. امام با درايت و هوشياري تمام توانست شكافي را كه در گذر سال هاي متمادي بين قرآن و عترت در باورهاي ديني بخش عظيمي از مردم پديد آمده بود، از ميان بردارد. پيش از دوران امامت امام باقر (ع)، خفقان سياسي به اندازه اي بود كه در برخي از ادوار انتقال آموزه هاي ناب اسلامي فقط از طريق دعا و نيايش و يا در قالب آموزش هاي ديني به چند پيشكار و خدمتگزار كه با امام حشر و نشر داشتند، صورت مي گرفت.

در اين ميان، عصر امام باقر (ع) به دليل وجود شرايط سياسي خاص اوضاع حاكم، تا اندازه اي به امام اجازه برقراري مجامع علمي داد تا ايشان بتواند استعدادهاي نهفته اي را كه در جامعه اسلامي وجود داشت تربيت كند؛ با اين همه، نبايد تصور كرد كه امام هيچ گونه محدوديتي در اين راستا نداشته؛ بلكه با رعايت تقيه و پنهان كاري و عدم برانگيختن حساسيت دستگاه، اين معنا را عملي كرده و با وجود تنگناهاي خاص سياسي و فرهنگي توانست افراد زيادي - بالغ بر 462 نفر - را با آموزش ها و تعاليم ناب خويش پرورش دهد كه نام يكايك آنها در دست است. [1] برجسته ترين آنها عبارت بودند از: