بازيافت بهره گيري صحيح از قرآن
هر چند سياست جلوگيري از تدوين احاديث نبوي (ص) با شعار «كافي بودن قرآن» پيش مي رفت، اما از عمل به قرآن خبري نبود و فقط از آن به صورت ابزاري براي جلوگيري از نشر معارف اهل بيت عليهم السلام و زنده شدن نام آنها استفاده مي شد. كتاب خدا به ابزاري براي دست يابي به اغراض سياسي و سركوبي پيروان اهل بيت عليهم السلام با تأويل و تفسير به رأي، به ابزار سركوبي مخالفين تبديل شده و در واقع، قرآن در انزواي شديد بود.
امام باقر (ع) در جايگاه بهترين مفسر قرآن با بازگو كردن تفسير درست آيات، بسياري از ابهام ها را زدود و مشت مخالفين و سودجويان را باز كرد. او همواره براي به اثبات رسانيدن مدعاهاي خود از آيات قرآن بهره مي جست و كلام خدا را گواه بر سخن خويش مي گرفت و مي فرمود:
«هر چه را مي گويم از من سؤال كنيد [اين كه گفتي] در كجاي قرآن آمده تا آيه مربوط به آن را برايتان تلاوت نمايم». [1] امام به اندازه اي بر آيات قرآن تسلط داشت كه «مالك بن اعين جهني» شاعر هم عصر امام درباره او سرود:
«اگر مردم در صدد جست وجوي علوم قرآن بر آيند، بايد بدانند كه قريش بهترين داناي آن را دارد و اگر امام باقر (ع) در علوم قرآني لب به سخن گشايد، فروع زيادي براي آن ترسيم خواهد نمود..». [2] .
شايان ذكر است كه امام كتابي در تفسير قرآن نگاشت كه «زياد بن منذر» و بسياري از بزرگان چون «ابو بصير» از آن روايت كردند. [3] .
پاورقي
[1] ابو منصور احمد بن علي بن ابي طالب الطبرسي، الاحتجاج، قم، دارالاسوه للطباعة و النشر، چاپ دوم، 1416 ق، ج 2، ص 169.
[2] سيد جمال الدين احمد بن علي بن الحسني معروف به ابن عنبه، عمدة الطالب في انساب آل ابي طالب، نجف، منشورات المطبعة الحيدرية، 1380 ق، چاپ دوم، ص 195؛ علي بن محمد، ابن احمد مالكي، الفصول المهمة في معرفة الأئمة، قم، مؤسسه دارالحديث الثقافيه، چاپ اول، 1422 ق، ج 2، ص 879، الارشاد، ج 2، ص 226.
[3] المجمع العالمي لاهل البيت، اعلام الهداية، قم، مركز الطباعة و النشر للمجمع العالمي لأهل البيت، چاپ اول، 1422 ق، ج 7، ص 215.