دوران طلايي امام محمد باقر عليه السلام اين فرصت را به آن حضرت داد تا علوم آل محمد را در اختيار علاقه مندان علم و كمال قرار دهد.

بدين وسيله آوازه ي باقر علم النبيين به دورترين نقاط عالم رسيده و خيل مشتاقان علم و دانش به سوي مدينه منوره رهسپار گشتند تا از اين فرصت طلايي، كمال استفاده را ببرند. امام باقر عليه السلام با استقبال از اين دانش پژوهان، خود را براي تربيت آنان آماده كرده و درب تمام علوم را به روي علاقه مندان گشود.

مسجد پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم مبدل به دانشگاهي شده بود كه در چند نوبت در روز، پذيراي صدها دانشجو بود كه همگان در انتظار درس امام محمد باقر عليه السلام بودند.

استاد عبدالعزيز، در توصيف اين اجتماع بزرگ در مدينه، مي نويسد: كوفه و بصره و واسط و حجاز، جگر گوشگان خود را به دانشگاه اهل بيت گسيل داشتند و علما و محدثين و راويان بزرگي از آن فارغ التحصيل گرديدند. [1] .

شاهد بر اين مدعا، اين است كه اگر به رجال شيخ طوسي بنگريم و يا به نام و هويت و مليت ياران و راويان حديث امام محمد باقر عليه السلام، به اين نكته پي مي بريم كه در ميان ياران امام عده ي زيادي بالغ بر يكصد نفر از مردم كوفه مي باشند و همچنين از يمن و مدينه و بصره و شام و موصل و سجستان و مكه و قم و مداين و سرخس و واسط و كابل و نيشابور و حلوان و ري و... ديده مي شوند.

در جلسه ي درس امام، صحابه و تابعين و فقها و مفسرين، حتي از گروه هاي مخالف شركت مي كردند. مثلاً از صحابه، جابربن عبدالله انصاري بوده است و از تابعين، چهره هاي سرشناسي همانند: اسماعيل بن عبدالرحمن جعفي و اسماعيل بن زياد و ابان بن عياش و حسن بن أبي الحسن و حسين بن علي بن الحسين، و حسين بن عبدالله و حبيب أبوعميرة الاسكاف، و حمران بن أعين و حارث بن حصين أزدي و زياد بن سرقه و زياد بن منذر و عمر بن دينار و غير اينها مي باشند.

همچنين از فقهايي كه در درس امام شركت مي كردند: ربيعة الرأي بوده است و از مفسران، اسماعيل بن عبدالرحمن سدي، و از ساير فرق و گروه ها همانند زيديه مثل حسن بن صالح بن حي همداني و زياد بن المنذر و از گروه بتريه طلحة بن زيد و عمرو بن قيس ماصر و عمرو بن خالد واسطي و غياث بن ابراهيم و قيس بن الربيع و محمد بن زيد و منصور بن المعتمر و مقاتل بن سليمان و يوسف بن الحارث و... مي باشند. [2] .

آري، شيخ طوسي اگر چه تعداد ياران امام محمد باقر عليه السلام را به 465 نفر رسانده [3] اما به يقين عدد راويان احاديث فقهي و غير فقهي، بيشتر خواهد بود.