امام محمد باقر عليه السلام در شهر مدينه، در اول رجب سال 57 هـ.ق، روز جمعه يا سه شنبه ديده به جهان گشود. [1] او اولين فرزند در خاندان علوي بود كه از نسل دو امام (حسن و حسين عليهما السلام) متولد شد. پدرش امام سجاد عليه السلام و مادرش ام عبدالله (فاطمه) دختر امام حسن عليه السلام است. [2] نامش محمد و لقبش باقر، شاكر، هادي، امين، شبيه (مانند رسول خدا صلي الله عليه و آله) است. [3] كنيه آن حضرت ابوجعفر [4] بود.

آن حضرت داراي دو همسر; ام فروه دختر قاسم بن محمد بن ابي بكر (مادر امام صادق عليه السلام و عبدالله بن محمد) و ام حكيم دختر اسيد بن ثقفي (مادر ابراهيم و عبدالله) بود و دو ام ولد هم داشت. علي، زينب و ام سلمه نام ديگر فرزندان آن حضرت است. [5] .

آن حضرت بعد از شهادت پدرش امام سجاد عليه السلام در سال 95 هـ.، كشتي هدايت امت را در ميان طوفان هاي حوادث راهبري كرد و به مدت 19 سال پيشوايي شيعيان را عهده دار شد. (محرم 95 تا ذي حجه 114).