چناچه متداول است، مقدمه ي هر كتابي بايد محتواي آن كتاب را معرفي نمايد، تا هنگامي كه خواننده ي محترم در آغاز، آن را مطالعه مي كند، آگاه شود كه اين كتاب در چه زمينه اي بحث مي نمايد، چه مطالبي دارد و خواننده را در چه راهي هدايت مي كند.

كتابي كه در مقابل ديدگان شما قرار دارد، مجموعه اي از وصيت هاي حضرت امام باقر و حضرت امام صادق عليه السلام مي باشد، كه در قالب وصيت، اهداف مقدس مكتب تشيع را بيان كرده، جامعه را در مسير صحيح و درستي تربيت مي نمايد.

كتاب حاضر، خلاصه اي از فرهنگ پرمايه و گسترده ي اخلاقي، سياسي، عقيدتي، اجتماعي و اقتصادي خاندان عترت و طهارت است، كه روش زندگاني سالم اسلامي را به ما مي آموزد. به راستي اگر همه ي پيروان مكتب تشيع، اين وصيت ها را در متن برنامه هاي زندگاني خود قرار دهند و به آن عمل نمايند، به خير دنيا و سعادت



[ صفحه 12]



آخرت نايل خواهند شد، و در ميان پيروان مكاتب ديگر هم مي درخشند؛ همچنين به مكتب خود و رهبران راستين آن افتخار مي كنند و همواره سربلند و سرافراز خواهند بود.

آري؛ اين وصيت ها و سفارش ها، تقواي الهي و حسن خلق و احترام به حقوق ديگران و ساير محاسن تربيتي و ارزش هاي فرهنگ اصيل اسلامي را فرياد نموده، همه را به سرچشمه ي نور گرايش مي دهند، و از تاريكي ها و گمراهي ها و رذايل اخلاقي دور مي كنند.

پس بايد كوشش كنيم با اين كلمات نوراني كه عصاره و فشرده ي سخنان پيامبران است، ولي از زبان وارثان آنان به ما رسيده و بوي وحي الهي مي دهد، آشنا شويم و اين وصيت ها را سرمشقي براي زندگي خود قرار دهيم.

اگر با معرفت، به اين فرمايش ها عمل نماييم، حتما نتيجه خواهيم گرفت؛ چنان كه امام صادق عليه السلام فرمودند: «رحم الله من احيا امرنا؛ خدا رحمت كند كسي را كه راه و روش ما را زنده نگه دارد» ، و با زنده كردن راه و روش امامان معصوم عليهم السلام جامعه ي ما زنده خواهد شد.

نگارنده معتقد است وجود اين كتاب - كه وصاياي گهربار آن بايد با آب طلا نوشته شود - در هر خانه اي لازم است. اين كتاب، شامل وصيت هاي اين دو امام همام است كه مجموعا 32 وصيت است؛ 18 وصيت از امام باقر و 14 وصيت از امام صادق عليهماالسلام. همچنين شامل بررسي كوتاه و ساده اي درباره ي هر وصيت و يادآوري نكاتي است كه اين دو بزرگوار در سخنان خود بيان نموده اند و



[ صفحه 13]



درس هايي كه از اين وصيت ها استفاده مي شود. در پايان هر وصيت، داستاني جالب متناسب با آن موضوع آمده و سپس حديثي شريف از اهل بيت عليهم السلام به عنوان حسن ختام (ختامه مسك) نقل شده است.

شايان ذكر است كه روايات و احاديث و داستان هايي كه در اين مجموعه آمده، در سخنراني هاي اين حقير در طي ساليان دراز بيان شده، و اينك با اين قلم نارسا، آن مطالب و مباحث به رشته ي تحرير درآمده است تا استفاده ي بيش تري از آن بشود، و زندگاني ما بوي اهل بيت عليهم السلام بگيرد و خير دارين را ببينيم.

يادآوري اين مطلب، خالي از لطف نيست كه خاندان عترت و طهارت عليهم السلام، بعد از پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله شبانه روز كوشش مي نمودند كه مردم را با علم و دانش و مخصوصا با فرمايش هاي پيغمبر عظيم الشأن اسلام صلي الله عليه و آله آشنا نمايند. در زمان اين دو حجت خدا عليهماالسلام، فرصت قابل توجهي پيدا شد و آن اختلاف و درگيري بين امويان و عباسيان درباره ي خلافت و زمامداري مردم بود، از اين رو يك انقلاب فرهنگي در جامعه به وجود آوردند.

راوي مي گويد: وارد مدينه شدم؛ در حالي كه چهار هزار طالب علم در فنون مختلف پاي درس حضرت امام جعفر صادق عليه السلام حاضر مي شدند و حتي ديدم مردم عادي كوچه و بازار هم مي گفتند: قال جعفر بن محمد، قال جعفر بن محمد...

ولي غاصبان خلافت و عوامل مزدور آنان مردم را از حديث و هرگونه علم و دانش دور مي كردند، و احاديث و فرمايش هاي پيغمبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم را آتش مي زدند و همچنين قاهره و كتابخانه ي شيخ طوسي در بغداد و صدها كتاب را سوزاندند و به جاي هيزم در



[ صفحه 14]



حمام ها از كتاب استفاده مي كردند؛ در حقيقت بزرگ ترين لطمه را بر پيكر امت اسلامي زدند و قرن ها مردم را از نور علم و دانش بي نصيب نمودند و بعد از وفات خاتم انبيا صلي الله عليه و آله كسي جرأت نمي كرد بگويد: قال رسول الله كذا و كذا... و اگر كسي مي گفت، به امر خليفه او را تازيانه مي زدند [1] .

اين دعا را هميشه بخوانيم: اللهم انا نشكوا اليك فقد نبينا و غيبت ولينا و قلة عددنا و كثرة عدونا و شدة الفتن بنا و تظاهر الزمان علينا [2] .

جا دارد در اين جا براي علما و دانشمندان و بزرگاني كه ساليان دراز عمر شريف و پربركت خود را صرف اين راه مقدس نموده، زحمت هاي فراواني كشيده اند و احاديث جانشينان برحق پيغمبر اسلام صلي الله عليه و آله را براي ما به ارمغان آورده، حفظ و جمع آوري نموده اند، دعا كنيم و براي آنان طلب رحمت و مغفرت نموده، علو درجاتشان را از خداوند متعال خواستار باشيم. در پايان، از خداوند متعال خواستارم كه همه ي ما را از لغزش ها و خطاها مصون و محفوظ بفرمايد؛ بحق محمد و آله الطيبين الطاهرين.

اللهم كن لوليك الحجة بن الحسن صلواتك عليه و علي آبائه الطيبين الطاهرين في هذه الساعة و في كل ساعة وليا و حافظا و قائدا و ناصرا و دليلا و عينا حتي تسكنه أرضك طوعا و تمتعه فيها طويلا برحمتك يا ارحم الراحمين.

تهران - محمد شريعت زاده خراساني



[ صفحه 17]