بازگشت

خلاصه حالات هفتمين معصوم، پنجمين اختر امامت


آن حضرت بنابر مشهور، روز جمعه يا دوشنبه، سوم ماه صفر، يا اول ماه رجب، سال 57 [1] هجري قمري در شهر مدينه منوره ديده به جهان گشود.

نام: محمد، صلوات الله و سلامه عليه. [2] .

كنيه: أبوجعفر، أبوجعفر اول. [3] .

لقب: باقر، شاكر، هادي، باقرالعلوم، امين، شبيه.

پدر: امام سجاد، زين العابدين، علي بن الحسين عليهماالسلام.

مادر: فاطمه، دختر امام حسن مجتبي عليه السلام.

نقش انگشتر: حضرت داراي سه انگشتر بود، كه نقش هر كدام به ترتيب عبارتند از: لله لله «رب لا تذرني فرداً»، «العزة لله»، «القوة لله جميعا».

دربان: جابر بن يزيد جعفي.

حضرت اولين امام و خليفه اي بود كه با استفاده از جو عمومي حاكم بر جامعه زمانش - يعني؛ شروع كشمكش و درگيري بني العباس و بني اميه - توانست ضمن دفاع از مباني اسلام و حقوق مظلومان، حداكثر استفاده و بهره را برگيرد.

و در همين راستا - ضمن مبارزاتي كه بر عليه جباران و ظالمان داشت - كلاس ها و جلسات مختلف احكام، تشكيل و حقايق اسلام و تفسير قرآن را نشر داده، و علوم و معارف الهي را براي جوامع بشري شكافته و تشريح نمود.

و بر همين اساس يكي از لقب هاي مشهور آن حضرت، باقرالعلوم - يعني؛ شكافنده علوم و فنون - مي باشد.

امام محمد باقر عليه السلام در سنين دو يا چهار سالگي در صحراي كربلا حضور داشت.

حضرت در هر روز جمعه يك دينار در راه خدا به مستمندان صدقه مي داد و مي فرمود: دادن صدقه در روز جمعه چند برابر ديگر روزها پاداش دارد.

هرگاه براي حضرت مشكلي پيش مي آمد، خانواده خويش را دستور مي داد تا جمع مي نمود؛ و در جمع آن ها به درگاه خداوند دعا مي كرد و آن ها آمين مي گفتند.

مدت عمر: آن حضرت حدود چهار سال، با جدش امام حسين عليه السلام؛ و مدت 38 سال هم زمان در حيات پدرش، امام سجاد عليه السلام؛ و سپس حدود 19 سال امامت و زعامت جامعه اسلامي را برعهده داشت، كه روي هم عمر با بركت آن حضرت را 57 سال گفته اند.

مدت امامت: آن بزرگوار روز 12 يا 25 محرم، سال 94 يا 95، پس از شهادت پدر بزرگوارش در سنين 38 سالگي به منصب امامت نائل آمد؛ و زعامت آن حضرت تا هفتم ذي الحجة يا ربيع الا ول، سال 114 به طول انجاميد.

شهادت: روز دوشنبه، هفتم ربيع الاول يا ذي الحجة، سال 114 هجري قمري [4] به دستور هشام بن عبدالملك به وسيله زهر، توسط ابراهيم بن وليد - استاندار مدينه - مسموم و به درجه رفيع شهادت نائل آمد.

محل دفن: پس از شهادت، پيكر پاك و مطهر حضرتش تشييع؛ و در قبرستان بقيع در جوار مرقد شريف پدر و عموي بزرگوارش دفن گرديد.

فرزندان: امام محمد باقر عليه السلام داراي هفت فرزند پسر و دو دختر بوده است.

پادشاهان و خلفاء هم عصر امامتش: وليد بن عبدالملك، سليمان بن عبدالملك، عمر بن عبدالعزيز، يزيد بن عبدالملك، هشام بن عبدالملك، وليد بن يزيد بن عبدالملك، يزيد بن وليد بن عبدالملك و ابراهيم بن وليد بن عبدالملك.

نماز آن حضرت: دو ركعت است، در هر ركعت پس از قرائت سوره حمد، صد مرتبه «شهد الله» خوانده مي شود.

و بعد از آن كه سلام نماز پايان يافت، تسبيحات حضرت فاطمه زهراء عليهاالسلام گفته مي شود، و سپس تقاضا و درخواست حوائج مشروعه از درگاه خداوند متعال انجام گردد كه ان شاء الله برآورده خواهد شد. [5] .


پاورقي

[1] تاريخ ولادت آن حضرت بر حسب شمسي 27 / 9 / 55 و يا 22 / 2 / 56 مي باشد.

[2] نام حضرت به عنوان امام «محمد باقر» عليه السلام طبق حروف ابجد كبير 395 مي شود.

[3] دو نفر از ائمه عليهم السلام داراي كنيه ابوجعفر هستند: امام پنجم به عنوان ابوجعفر اول و امام نهم به عنوان ابوجعفر ثاني، در روايات هر كجا ابوجعفر بدون قرينه و قيدي آمده باشد، گفته اند: منظور امام پنجم است.

[4] تاريخ شهادت بر حسب شمسي 12 / 2 / 111 و يا 15 / 11 / 111 مي باشد.

[5] جهت تدوين و تنظيم خلاصه حالات حضرت، كتابهاي ذيل مورد استفاده قرار گرفته است:

اصول كافي: ج 1، تهذيب الا حكام: ج 6، مناقب ابن شهرآشوب: ج 3، دعوات راوندي، إعلام الوري: ج 1، ينابيع المودة، أعيان الشيعه: ج 1، كشف الغمة: ج 1، مستدرك الوسائل: ج 6، بحارالانوار: ج 45 و 88، مجموعه نفيسه، تاريخ اهل البيت، تذكرة الخواص، دلائل الامامة، ارشاد مفيد، جمال الاسبوع، حلية الابرار: ج 3، الفصول المهمة ابن صباغ و....