يكي از غرائز علمي بشر احتجاج و مناظره است كه مرد عالمي بتواند با اصول علمي طرف خود را ساكت و قانع سازد در حالي كه حقايق و اخبار را گفته باشد مغلطه و سفسطه ننمايد - و از نزاكت و ادب و عفت خارج نشود اين معاني در اخبار احتجاجات ائمه عليه السلام بسيار ديده مي شود و چشم روزگار نشان نداده خانواده اي را كه 12 نفر باشند و در شخصيت اجتماعي در طول 255 سال يكي پس از ديگري قدم جاي قدم پدر نهاده و به سوي يك هدف خاص پيش روند و در تمام مذاكرات و احتجاجات و مناظرات تنها هدف آنها ابراز حق و حقيقت و ترويج دين باشد.

در هيچ فاميلي از فاميلهاي بشري و در هيچ خانداني از خانواده هاي آدميان اين حقيقت وجود نداشته اغلب پدرها با پسرها و اسلاف با اخلاف در خط مشي سياسي و حتي ديني سليقه هاي متضاد و اختلاف عقيده داشته اند و از يك راه ثابت نرفته اند در ميان فاميل هاي بشري تنها اين 12 نور پاك را ديده ايم كه مكتب آنها - هدف آنها - راه آنها - مسير آنها - مقال آنها و نعال آنها همه يكي و قدم به جاي قدم ديگري نهادند تا به مقصد نهائي رسيده اند



[ صفحه 178]



و از آن جمله احتجاجات و اخبار ائمه است كه از نظر علمي بسيار جالب توجه وبه عقيده نگارنده اين سطور بزرگترين و بالاترين اعجاز و خرق عادت بر ائمه (ع) همين اخبار علمي است كه گذشته از مكتب خاص علم و دانش حقايقي بر بشر مكشوف كرده اند كه هنوز نيروي علم نتوانسته از همه آنها پرده بردارد و برخي از علوم و فنون را پس از سيزده قرن كشف كرده و اعتراف به عظمت اين خانواده نموده اند.

يكي از اخبار امام محمد باقر (ع) سخني است كه با منصور دوانقي گفت و به او خبر سقوط دولت اموي و حكومت عباسي را داد.

يك روز مادرش ام فروه از دنيا رفت در مسجد ختم گرفتند و مجلسي آراستند اكثر صحابه و تابعين و بزرگان قريش و اهل مدينه حضور داشتند ابوجعفر منصور دوانقي و داود بن سليمان وارد شدند و اين حادثه قبل از افول دولت اموي و طلوع دولت عباسي بود - داود بن سليمان كنار حضرت باقر عليه السلام نشست و منصور گوشه ديگري قرار گرفت امام فرمود ما منع الدوانقي ان يأتينا چرا نزديك ما نيامد گفتند او مرد خشكي است و كنار رفته فقال الباقر اما انه لا تذهب الليالي حتي يلي هذا يعني المنصور امر هذه الخلايق فيطأ اعناق الرجال و يملك شرقها و غربها و يطول عمره فيها حتي يجمع عن كنوز الاموال ما لا يجمعه غيره

فرمود چند صباحي نمي گذرد كه اين مرد يعني منصور دوانقي حاكم بر اين مردم مي شود و بسياري را گردن مي زند و بر شرق و غرب ممالك اسلامي حكومت مي كند و عمر دولت آنها طولاني است تا آنجا كه گنج هاي فراواني از مبالغ ثروت بدست آورند و فرمانفرمائي كنند.

داود از پهلوي امام برخاسته رفت كنار ابوجعفر منصور دوانقي و فرمايش امام را گفت منصور شتابان و باادب آمد حضور امام محمد باقر عليه السلام حضرت فرمود چه شد نزديك ما نيامدي گفت جلال و هيبت تو مانع شد و آيا اين سخني كه داود از قول شما گفته راست است؟

امام فرمود حتما چنين خواهد شد - گفت حكومت ما قبل از حكومت شما خواهد بود فرمود آري پس از تو هم اولادت حكومت خواهند كرد.

پرسيد آيا مدت حكومت ما بيشتر از حكومت بني اميه خواهد شد فرمود آري سلطنت اين كشور به اولاد كوچك شما هم خواهد رسيد و با آن بازي مي كنند همانطور كه با گوي بازي مي نمايند [1] .



[ صفحه 179]



چون خلافت به منصور رسيد بسيار تعجب كرد و احترام به حضرت باقر عليه السلام مي گذاشت سلمي مي گويد يك روز چند نفر از برادران و اخوان بر او وارد شدند امام محمد باقر عليه السلام آنها را اطعام كرد و به همه لباس پوشانيد و به هر يك مقداري درهم عطا كرد چون رفتند عرض كردم يا بن رسول الله اين همه انعام و اكرام زياد بود يكجا بخشيدي فرمود ما حسنةالدنيا الاصلة الاخوان و المعارف مال دنيا و نيكوئي آن صله اي است كه مخصوص برادران و دوستان است.

علامه مجلسي مي نويسد محمد بن مسلم گفت 30000 حديث (سي هزار) از حضرت امام باقر (ع) سئوال كردم و جواب شنيدم - و در روايات ديگر ستة عشر الف 16000 حديث مي نويسد و بسياري از بزرگان اصحاب و تابعين و رؤساي فقهاي اسلام مانند جابر بن عبدالله انصاري و جابر بن يزيد جعفي و كيسان سجستاني و ابن مبارك و زهري و اوزاعي از آن حضرت روايت مي كنند و در كتب طبري - بلاذري - سلامي خطيب - موطأ و شرف المصطفي - ابانه - حليةالاوليا- سنن ابي داود- مسند ابي حنيفه - ترغيب اصفهاني - بسيط واحدي - تفسير عياشي و زمخشري و معرفت اصول الحديث و رساله سمعاني و كتب اربعه شيعه اخبار و احاديث منقوله آن حضرت همه ثبت است [2] .



[ صفحه 180]