ابوبصير مي گويد: روزي امام باقر عليه السلام در مسجد الحرام نشسته بود و در اطرافش گروهي از ارادتمندان آن حضرت جمع بودند. در اين هنگام طاووس يماني با چند نفر از اطرافيان خود وارد مسجد شدند و كنار حضرت باقر عليه السلام نشستند.

طاووس يماني به امام باقر عليه السلام عرض كرد: اجازه مي دهي سؤالي بكنم؟

امام باقر عليه السلام فرمود: اجازه داري، هر چه مي خواهي بپرس.

طاووس يماني عرض كرد: چه وقت يك سوم مردم مردند؟

حضرت باقر عليه السلام فرمود: اشتباه كردي منظورت اين است كه چه وقت يك چهارم مردم مردند؟ آن روز روزي بود كه قابيل هابيل را كشت. در آن روز مردم چهار نفر بودند: آدم، حواء و قابيل و هابيل، در نتيجه يك چهارم از بين رفت.

طاووس يماني عرض كرد: شما صحيح فرموديد من اشتباه كردم.

طاووس يماني پرسيد: كدام يك از اين دو نفر (هابيل و قابيل) پدر مردم جهان هستند؟ امام باقر عليه السلام فرمود: نسل امروزي بشر از هيچ كدام يك از هابيل و قابيل نيست بلكه نسل مردم از «شيث» است كه پسر ديگر آدم بود.

طاووس يماني پرسيد: چرا نام آدم را آدم نهادند؟

امام باقر فرمود: براي اينكه سرشت آدم را از اديم زمين، يعني قشر زيرين زمين برداشتند.

طاووس يماني عرض كرد: چرا «حوا» را «حوا» ناميدند؟

امام باقر عليه السلام فرمود: چون حوا از پهلوي يك شخص زنده آفريده شد. (پهلوي



[ صفحه 163]



آدم)

طاووس يماني پرسيد: شيطان را براي چه ابليس ناميدند؟

حضرت باقر عليه السلام فرمود: چون نا اميد از رحمت خدا شده است.

طاووس يماني پرسيد: جن را از چه جهت جن ناميده اند؟

حضرت باقر عليه السلام فرمود: زيرا آنها ديده نمي شوند.

طاووس يماني پرسيد: توسط چه كسي اولين دروغ را در دنيا گفته شد و آن دروغ چه بود؟

حضرت باقر عليه السلام فرمود: شيطان بود وقتي كه گفت: من از آدم بهترم، من از آتش و او از خاك است.

طاووس يماني پرسيد: كدام دسته بودند كه شهادت درست دادند ولي دروغ مي گفتند؟

حضرت باقر عليه السلام فرمود: آنها منافقين بودند. آن موقعي كه گفتن: ما گواهي مي دهيم كه تو پيامبري. خداوند در اين آيه مي فرمايد:

اذا جائك المنافقين قالوا نشهد وانك لرسول الله و الله يعلم انك لرسوله و الله يشهد ان المنافقين لكاذبون [1] .

زماني كه منافقين نزد او آمدند گفتند: ما گواهي مي دهيم كه تو پيامبري، خداوند مي داند كه تو پيامبري و خداوند گواهي مي دهد كه منافقين دروغ مي گويند.

طاووس يماني پرسيد: كدام پرنده بود كه فقط يك بار پريد و ديگر نخواهد پريد و خداوند جريان آن در قرآن ذكر كرده است؟

امام باقر عليه السلام فرمود: آن پرنده طور سيناء است. خداوند آن را پرواز داد بر روي بني اسرائيل به طوري كه با پر خود بر سر آنها سايه افكند كه داراي وانواع عذاب بود، و به همين قسمت اشراه مي كند اين آيه قرآن:



[ صفحه 164]



و اذ نتقنا الجبل فوقهم كانه ظلة و ظنو انه واقع بهم. [2] .

وقتي كه كوه طور را همچوم سايبان بالاي سر آنها برافراشتيم كه پنداشتند به سرشان فرود خواهد آمد.

طاووس يماني پرسيد: كدام فرستاده ي خدا بود كه از جن و بشر و ملائكه نبود و خداوند او را فرستاد و در قرآن جريان آن ذكر شده است.

امام باقر عليه السلام فرمود: آن فرستاده كلاغ بود موقعي كه قابيل برادر خود را كشته بود، نمي دانست چگونه بدن او را پنهان كند خداوند در اين مورد مي فرمايد:

فبعث الله غرابا يبحث في الأرض ليريه كيف يواري سواة اخيه [3] .

خداوند كلاغي را فرستاد تا زمين را حفر كند در نتيجه پسر آدم متوجه شد جسد برادرش را چگونه دفن نمايد.

طاووس يماني پرسيد: چه كسي بود كه همنوعان هو را بيم داد و بر حذر داشت با اينكه از بشر و جن و ملائكه نبود و در قرآن داستانش آمده است؟

امام باقر عليه السلام فرمود: او مورچه بود كه گفت:

يا أيتها النمل ادخلوا مساكنكم لا يحطمنكم سليمان و جنوده و هم لا يشعرون [4] .

اي مورچه ها وارد لانه خود شويد مبادا سليمان و سپاهش شنا را لگد مال كنند در حالي كه آنها نمي دانند شما سر راه آنها هستيد.

طاووس يماني پرسيد: به چه كسي دروغ بستند با اينكه از جن و وبشر و ملائكه نبود و در قرآن نيز بيان شده است؟

امام باقر عليه السلام فرمود: او همان گرگي است كه برادران يوسف گفتند: يوسف را دريده است.

طاووس يماني پرسيد: كدام چيز بود كه كن آن حلال و زياد آن حرام بود؟



[ صفحه 165]



امام باقر عليه السلام فرمود: آن نهر لوط بود كه خداوند مي فرمايد:

الا من اغترف غرفة بيده [5] .

مگر كسي كه يك مشت آب بردارد.

طاووس يماني پرسيد: كدام نماز است كه بدون وضو خوانده مي شود و كدام روزه است كه خورد و آشاميدن، آن را باطل نمي كند؟

امام باقر عليه السلام فرمود: نماز بدون وضو، همان صلوات بر پيامبر است و اما روزه، اين آيه است.

اني نذرت للرحمن صوما فلن اكلم اليوم انسيا [6] .

من براي خدا نذر روزه گرفته ام و امروز با احدي سخن نمي گويم.

طاووس يماني پرسيد: بفرماييد آن چيست كه كم و زياد مي شود و آن چيست كه فقط زياد مي شود و كم نمي شود و چيست كه كم مي شود و زياد نمي شود؟

حضرت باقر عليه السلام فرمود: آنچه زياد و كم مي شود ماه است و آنچه زياد مي شود و كم نمي شود دريا است و چيزي كه كم مي شود و زياد نمي گردد عمر انسان است.