در شمارش بزرگان و علمايي كه با زيد بيعت كرده اند در تاريخ نام عده ي فراواني به چشم مي خورد كه مي توان از ابوحنفيه نام برد.

ابوحنفيه يكي از شاگردان زيد بن علي بود كه بيش از دو سال از درس زيد در كوفه استفاده مي كرد، در هنگام قيام، زيد پيامي را براي ابوحنفيه فرستاد تا با او همراه شود و او را در قيامش كمك كند.

فضل بن زبير، پيام زيد را براي ابوحنفيه آورد.

ابوحنفيه پرسيد: بگو ببينم از فقهاء و علماء چه كساني با او بيعت كرده اند و به او پيوسته اند.

گفتم: سلمة بن كميل، يزيد بن ابي زياد، هارون بن سعد، هاشم بن بريد، ابوهاشم رماني، حجاج بن دينار و عده اي ديگر از علماء و فقهاء در اين نهضت با زيد همراهند.

در اينجا ابوحنفيه، زيد را با عظمت ياد كرد و راجع به قيام وي گفت: من به مردم



[ صفحه 184]



كوفه اعتماد ندارم، همانطوري كه پدران او را تنها گذاشتند با او هم چنين كنند، اگر چنين نبود، من به قيام او كمك مي كردم و او را با جان خود ياري مي دادم، چون مي دانم دعوت و نهضت او حق است آنگاه به فضل گفت: از قول من به زيد بگو، من كمك مالي به شما مي دهم. و در راه جهاد با دشمنانت تو را با امكانات خود ياري مي كنم و نزد من اموالي است كه در راه نهضت به تو مي سپارم و شما تا مي توانيد اسب و اصلحه تهيه كنيد و قدرت ارتش خويش را افزايش دهيد آنگاه ابوحنفيه سي هزار درهم به فضل داد به زيد بدهد.

آري ابوحنفيه نسبت به زيد اعتقادي نيك داشت، چنانكه زمخشري در تفسير كشاف ذيل آيه! «با ينال عهدي الطالمين» [1] گفته است «ابوحنفيه در نهان فتوي مي داد كه مردم بايد ياري زيد بن علي را واجب شمرند، و وجوه و اموال ورا نزد او ببرند.

امروز نزديك به نيمي از اهل سنت به مذهب ابوحنفيه هستند.

ابوحنفيه از زيد اخذ علم كرد، او را بزرگ مي داشت و با ميلي شديد زيد را دوست مي داشت و ياريش مي نمود و هر كه ورا به راه وي بود تجليل مي كرد، و درباره ي خروج زيد گفت:

ضاها خروجه خروج رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم يوم بدر.

خروجش به خروج رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم در روز بدر مي ماند.