بازگشت

ابداع نتيجه علم است


در اصول كافي از سدير صيرفي مأثور است كه گفت از حمران بن اعين شنيدم كه از حضرت ابي جعفر امام محمدباقر (ع) روايت كرده كه در ذيل آيه شريفه بديع السموات و الارض فرمود ان الله عزوجل ابتدع الاشياء كلها بعلمه علي غير مثال كان قبله فابتدع السموات و الارضين و لم يكن قبلهن سموات و لا ارضون اما تسمع لقوله تعالي و كان عرشه علي الماء

فرمود خداوند عالم آسمان ها و زمين را به علم خود ابداع فرمود و آفريد بدون آنكه طرح و نقشه و شبيه و نظير قبلي داشته باشد آن وقت كه به قدرت و علم خود آسمان ها و زمين ها را خلق كرد قبل از او آسمانها و زمينهائي نبود كه از روي آن چنين ابداعي را بنمايد بلكه



[ صفحه 100]



بر مشيت و اراده و علم خود ابداع نموده و ابداع نتيجه علم است كه بدون هيچ سابقه از كتم عدم به عرصه وجود آورد و فرمود مگر نشنيدي كه در قرآن فرمود و عرش او بر آب بوده يعني آن وقت آسمان و زمين نبوده و خالق عالميان از روي علم و دانش خويش ابداع و ايجاد فرموده است. امام عليه السلام در پاسخ حمران كه از آيه عالم الغيب فلا يظهر علي غيبه احدا فرمود خداوند عالم به علم غيب است يعني هيچ موجودي و هيچ ذره اي از علم حق مكتوم و پنهان نيست.

فرمود علم او علم غيب است و بر هيچ كس ظاهر نمي سازد مگر كساني كه از او راضي باشد و فرستادگان او كه محمد صلي الله عليه و آله و سلم در رأس فرستادگان اوست - و از علم خويشتن پيغمبرانش را آموخته است و باز از همين امام درباره علم الهي در ذيل آيه ان الله عنده علم الساعه و ينزل الغيث و يعلم ماذا تكسب غدا و يعلم ما في الارحام

فرمود از علوم مخصوص خود به ما خاندان رسالت تعليم فرموده است و آن پنج علمي كه جز خدا نمي داند استثنائا به آل محمد آموخته است - آنگاه فرمود لولا انا نزداد لانفذنا يعني اگر علمي به علم نيفزايد علم ما فاني و كم نمي شود و دائما از افاضات اشراقيه الهيه مستفيض مي گرديم.