ان الله لم يدع الارض بغير عالم و لولا ذلك لم يعرف الحق من الباطل

امام محمدباقر (ع)

بر حسب اخبار آسماني و سنن ربوبي سيره بر اين جاري بود كه خداي عالم اول رهبر و راهنما و عالم و دانشمندي را در روي زمين بيافريند و پس از او جمعيت را خلق كند چنانچه در اخبار نبوت عامه و شرح حال (آدم صفي الله عليه السلام) خوانديم كه خداوند اول او را آفريد و پس از تعليم تمام شئون زندگي اين نشئه عالم طبع و آموختن كليه وسايل زندگي او را به رسالت فرستاد و اين سنت همچنان باقي است كه زمين خالي از حجت نخواهد ماند و بدون دانشمند و عالم و فقيهي كه بتواند خلق را به خدا هدايت و ارشاد كند نمي گذارد بدين جهت امام محمدباقر عليه السلام فرمود خداوند زمين را بدون عالم نمي گذارد چه اگر غير از اين باشد حق از باطل شناخته نمي گردد و بديهي است منظور از عالم در اين خبر همان امام است كه زمين از امام و حجت خالي نخواهد ماند - و آنها راسخين در علم و مخزن علوم الهي هستند - امام از علم جدا نيست و زمين از امام خالي نيست و اگر امام نباشد فساد همه زمين را مي گيرد و امر معاش و معاد مختل مي گردد بايد يك عالم متبحر مقتدر توانائي باشد كه در تحولات و انقلابات بتواند با نيروي علم خود خط سير جامعه را به صلاح برده و به كمال لايق خود برساند.

ضريس كناسي از امام باقر عليه السلام روايت مي كند كه فرمود عجب دارم از كساني كه به دوستي ما مي گذرانند و اطاعت ما را چون اطاعت پيغمبر واجب مي دانند اما به سبب ضعف



[ صفحه 117]



نفس خود در احتجاجات با دشمن حق ما را مي كاهند يعني تسليم دشمن مي گردند.

اين روش نامناسب سبب نكوهش مي گردد و مؤمن بايد در عقيده خويش پابرجا باشد و بداند كه از علم ما چيزي پنهان نيست ما به همه گفتار و كردار شماها آگاهيم و از سراير و ضماير شما مطلعيم خداوند از علم خود به ما عنايت فرمود - كه چيزي بر ما مكتوم نخواهد بود.

عالم مطلقا از نظر دين به امام كه راسخ در علم دين و قرآن مي باشد تعبير شده و امام حجت خدا بر خلق است و زمين خالي از حجت نيست پس هيچ گاه زمين خالي از عالم (حجت) نخواهد ماند و سبب بيان اين حديث «من مات و لم يعرف امام زمانه مات ميتة الجاهلية» همين است كه اگر كسي امام زمان خود را كه عالم عصر او مي باشد نشناسد به جهالت و ناداني عصر جاهليت باقي مانده است.