از تعليمات امام محمدباقر عليه السلام درباره تفهيم و تفهم از قرآن اين است كه فرمود قرآن اولش به آخرش مربوط و آخرش بر اولش مبتني است و آيات آن آيات ديگر را روشن و آشكار و تفسير و بيان مي فرمايد و اگر آيه اي درباره شخصي و قومي كه سبب نزول آن شده باشد و آن فرد يا قوم بميرند آن آيه نخواهد مرد زيرا يك حكم و دستور عمومي است كه براي هميشه از آن مي توان استفاده كرد - فرمود و لو ان الايه اذا نزلت في قوم ثم مات اولئك القوم ماتت الايه لما بقي من القرآن شي ء ولكن القرآن يجري اوله علي



[ صفحه 146]



اخره ما دامت السموات و الارض و لكل قوم آية يتلونها هم منها من خير او شر

يعني اگر بنا شود آيه اي كه در حق قومي نازل شده آن قوم بميرد آن آيه هم بميرد يعني از استفاده بيفتد بنابراين از قرآن چيزي باقي نخواهد ماند زيرا با مردان هر قوم بايد قسمتي از قرآن از كار بيفتد و بي فايده بماند در حالي كه قرآن اولش به آخرش ارتباط دارد و برگشت مي نمايد و مادامي كه آسمان ها و زمين برقرار است هر قومي از آن آيات مي توانند بهره مند گردند و از تعليم خير و شر آن دستور آسماني استفاده كنند.

و شكي نيست كه علماي بزرگ و محقق درباره شأن نزول آيات ترديد دارند و گويند حكم آسماني تحقير و تعظيم نمي شود تفريق و جمع آن براي مصالح و منافع عموم مخلوق است.