سماع طبيعي آن لحن حسني است كه مطبوع باشد و ذوق سليم آن را بپسندد

درباره غنا از نظر فقه اسلام حدودي براي غنا معين فرموده است كه ما در جلد دوم كتاب سيدالشهداء عليه السلام و كتاب فاطمه زهرا (س) در ذيل احوال حضرت سكينه كبري بنت الحسين عليه السلام شرحي از غنا نوشته ايم كه غنا چيست و كدام غنا حرام است آنچه اين جا مورد بحث است اينكه قرائت قرآن با صداي خوش و لحن زيبا پسنديده است نبايد قرآن را به لحن ناپسند و صداي منكر خواند - چنانچه مردي كريه الصوت قرآن مي خواند مردم از شنيدن صداي او مي گريختند و سعدي گفت



گر تو قرآن بدين نمط خواني

ببري رونق از مسلماني



در اصول كافي و تفسير صافي از ابوبصير روايت مي كند كه خدمت حضرت ابي جعفر عرض كردم هر وقت قرآن را تلاوت مي كنم و به آواز خوش بلند قرائت مي خوانم گمان ميكنم شيطان مي آيد با من سخن مي گويد كه براي نشان دادن صداي خوش خود بلند مي خواني و بريا تلاوت مي كني حضرت امام محمدباقر عليه السلام فرمود يا بامحمد اقرأ قراتة ما بين القرائتين تسمع اهلك و رجع بالقران صوتك فان الله عزوجل يحب الصوت الحسن يرجع فيه ترجيعا

فرمود اي ابومحمد قرآن را ما بين دو قرائت تلاوت كن نه آنكه صداي خود را بلند كن كه ديگران را خبردار كني نه چندان آهسته بخوان كه اهل و عيال تو مستفيض نشوند بلكه صدا را به حد وسط بدار و قرائتي با ترجيع صوت بخوان كه خداي تعالي صداي نيكو را دوست دارد و صوت تلاوت قرآن اگر با ترجيع باشد پسنديده است چنانچه حضرت سجاد عليه السلام چنان قرآن تلاوت مي فرمود كه همه را حيران و مجذوب مي ساخت

در حديث ديگر است كه فرمود و كان ابوجعفر (ع) احسن الناس صوتا حضرت امام پنجم از تمامت مردمان در قرائت قرآن در صوت و صدا نيكوتر تلاوت مي فرمود امام پنجم از جدش رسول الله نقل مي فرمايد كه فرمود لكل شي ء حلية و حلية القرآن الصوت الحسن براي هر چيزي يك زيب و زينتي هست و زينت قرآن صداي پسنديده اي است كه تلاوت نمايد



[ صفحه 153]



مرحوم فيض در تفسير صافي مي نويسد آنچه از اخبار مستفاد مي شود تغني و ترجيع در قرائت قرآن جايز است و بلكه مستحب است كه قرآن با ترجيع خوانده شود و بايد بسي فرق و بسيار امتياز گذاشت بين تغني به لهو و لعب با تلاوت قرآن با صوت حسن و درست استفاده از صفات به جاي خود مي باشد مثلا حلم به جاي خود و غضب به جاي خود اجرا شود.