شيخ مفيد در ارشاد نقل مي كند كه حضرت امام محمدباقر عليه السلام مي فرمود.

بلية الناس علينا عظيمه ان دعوناهم لم يستجيبوا لنا و ان تركناهم لم يهتدوا بغيرنا.

فرمود بليات مردم براي بسيار با اهميت است اگر آنها را دعوت به اصلاح مفاسد دروني و بيروني انسان كنيم به ما پاسخي نمي دهند و اگر ترك آنها گوئيم به غير از ما كسي نيست آنها را هدايت نمايد.

و قال (ع) و ما ينتقم الناس منا نحن اهل البيت الرحمة و شجرة النبوة و معدن الحكمه و مختلف الملائكة و مهبط الوحي

فرمود از ما براي مردم نقمت نيست ما خاندان اهل بيت رحمت الهي بر مردم هستيم زيرا ما شجره نبوت و معدن حكمت و محفل ما محل آمد و رفت ملائكه است خاندان ما مهبط وحي است ما فقط براي هدايت هستيم و ارائه نعمت و رحمت كرديم.

قال (ع) يا بني اياك و الكسل و الضجر فانهما مفتاح كل شر انك ان كسلت لم توذ حقا و ان ضجرت لم تصبر علي حق فرمود مراقب خود باش در دو معني يكي كسالت تنبلي و تن پروري و ديگر ضجرت كه هر دو كليد شرور است اگر كسل شدي حق را ادا نمي كني و اگر ضجرت دلتنگي كني صبر بر حق نمي تواني كرد.

سعد اسكافي از حضرت امام محمدباقر عليه السلام نقل مي كند كه قال عليه السلام «عالم ينتفع بعلمه افضل من الف عابد».

فرمود عالمي كه از علم و دانش اطلاعات خود مردم را بهره مند كند بهتر است از هزار عابد و نكته اين فرمايش اين است كه عابد براي نجات خود مي كوشد و عالم براي نجات خود و ديگران.



گفتم ميان عالم و عابد چه فرق بود

تا برگزيدي از آن اين طريق را



گفت آن گليم خويش برون مي كشد ز آب

وين سعي مي كند كه بگيرد غريق را



قال (ع) و الله لموت العالم احب الي ابليس من موت سبعين عابدا

مرگ يك دانشمند براي شيطان بهتر است از مردن هفتاد عابد زيرا عابد در حفظ خود مي كوشد و عالم در هدايت ديگران يونس بن يعقوب روايت مي كند كه امام محمدباقر عليه السلام فرمود



[ صفحه 222]



شيعتنا ثلاثة اصناف - صنف يأكلون الناس بنا - و صنف كالزجاج يتهشم و صنف كالذهب الاحمر كل ما ادخل النار ازداد جودة فرمود دوستان ما سه دسته اند يك دسته مردم را به ما مي خورند يعني با مردم سازش مي كنند دسته اي ديگر مانند شيشه هر چه دارند نمودار است - يك دسته هم مانند طلاي سرخ هستند كه هر چه بيشتر در آتش نهند ناب تر گرديده و ارزش آن بيشتر مي شود.

قال (ع) اشد الاعمال ثلاثة ذكر الله علي كل حال و انصافك من نفسك و مواسات الاخ في المال سخت ترين اعمال سه كار است ذكر خدا در هر حال دوم انصاف در نفس «چه در حق خويش يا ديگران و شكي نيست كسي انصاف در حق خود ندهد در حق ديگران نمي دهد» سوم مواسات در مال نسبت به برادران خود كه هر چه دارد بين خود و برادران مواسات و مساوات داشته باشد.

قال (ع) اياكم و الخصومه فانها تفسد القلب و تورث النفاق دشمني و خصومت فساد در قلب ايجاد مي كند و نفاق توليد مي نمايد.

اين حديث از امام محمدباقر عليه السلام است كه از اجدادش تا رسول الله و از تابعين و اصحاب روايت فرموده كه پيغمبر صلي الله عليه و آله و سلم در خطبه اي مفصل كه خواند - فرمود من يهدي الله فلا مضل له و من يضلل الله فلا هادي له ان اصدق الحديث كتاب الله و احسن الهدي هدي محمد (ص) و شر الامور محدثاتها و كل محدثة بدعة و كل بدعة ضلالة و كل ضلالة في النار