بازگشت

مقدمه مولف


بسم الله الرحمن الرحيم

«الحمد لله و سلام علي عباده الذين اصطفي»

انسان داراي دو جنبه است، يكي جنبه ي پنهان و باطن (روح) و ديگري جنبه ي آشكار (بدن) و هر يك از اين دو جنبه، در معرض بيماريها و رنجهايي است. رنج بدن همان بيماري هاي جسماني اوست كه تن را مي كاهد و تنها فرد مبتلا را عذاب مي دهد و به خطر مي اندازد و معالجه و درمان آن به عهده ي علم پزشكي است. و بيماريهاي روحي، همان رذايل اخلاق اند كه زيان و بدبختيش متوجه انسان و ديگر افراد جامعه مي شود؛ عهده دار پيشگيري و درمان اين بيماري، علم اخلاق است. لذا اخلاق از مهمترين اجزاء هر فرهنگي است و در اسلام از اهميت بالايي برخوردار است.

اكنون بايد حقيقت اخلاق يعني اخلاقي را كه حيات بخش است و مي تواند انسان و جامعه را از آسيب پذيري نجات دهد بشناسيم.

روشن است اگر مباني اخلاق از طبيعت بشري به تركيبي از اميال و خواهشهاست سرچشمه گيرد قادر نخواهد بود جوابگوي مقتضيات زندگي و برخورد با نظامهاي اخلاقي باشد و در نتيجه نمي تواند عدالت



[ صفحه 6]



اجتماعي را در جامعه حاكم كند. و تنها نظام اخلاقي ديني (علم اخلاق اسلامي) است كه كمال مطلوب را دارد و مي تواند مانع آسيب پذيري بنيادهاي اجتماعي باشد، زيرا از منبع وحي سرچشمه گرفته است.

بخش قابل توجهي از قرآن مجيد مربوط به تعاليم اخلاقي است، علاوه بر آن، تعليمات و سخنان مؤكدي از پيامبر اسلام صلي الله عليه و اله و سلم و ائمه ي اطهار عليه السلام كه منشأ آن وحي است درباره ي اهميت اخلاق در اسلام آمده است و اتكاء اخلاق به قرآن و حديث، مبين اهميت آن در اسلام است.

به عنوان مثال: «ان الله يأمر بالعدل و الاحسان و ايتاء ذي القربي و ينهي عن الفحشاء و المنكر و البغي يعظكم لعلكم تذكرون.» [1] تمام اوامر اخلاقي را در بر دارد، بعثت پيامبر صلي الله عليه و اله وسلم نيز به منظور تكميل اخلاق بوده است آن حضرت مي فرمايد: «بعثت لاتمم مكارم الاخلاق»

او در طول نبوت خود، دستورهاي اخلاقي كاملي را به جامعه عرضه داشت، پس از پيامبر صلي الله عليه و اله وسلم نيز جانشينان بلافصل آن حضرت، همه مظهر اخلاق نيكو و نمونه ي يك انسان كامل، آنان حجت خدا در ميان بندگانند، معيارهاي صحيح اخلاقي را كه ضامن خير و سعادت بشر است در افعال و گفتار آنها مي يابيم و خلاصه اين كه هماهنگي و همپايي قرآن و عترت در ارائه ي ارزشهاي والاي اخلاقي، موجب نجات انسان ها از رذايل و زشتيها است، سفارش پيامبر صلي الله عليه و اله و سلم به دو امر مهم نيز مؤيد آن است كه مي فرمايد:



[ صفحه 7]



«همانا در ميان شما دو چيز گرانقدر، يكي كتاب خدا و ديگري خاندانم، عترتم را باقي مي گذارم و اين دو از يكديگر جدا نمي شوند تا اين كه در كنار حوض (كوثر) بر من وارد شوند و اگر شما ار آنها پيروي كنيد هرگز گمراه نخواهيد شد.» [2] .

البته معناي تمسك و توسل به اهل بيت پيامبر صلي الله عليه و اله وسلم نبايد از مسير واقعي خود منحرف شود و تنها به صورت زيارت و مرثيه خواني و مديحه سرايي در آيد، بلكه بنا به گفته هاي صريح خودشان:

«بموالاتكم علمنا الله معالم ديننا» [3] .

بايد توسل به ائمه را توجه به سخنان و دستورهاي ايشان و عمل به آنها بدانيم. در دنياي متحول امروز كه با تهاجم بي امان قدرتهاي بزرگ و فرهنگهاي منحط و غلط همراه است و دشمنان اسلام مي كوشند ارزشهاي معنوي و اخلاقي را از ميان بردارند، تنها راه نجات و رهايي از اين گرفتاري، تمسك به حبل الله المتين و متابعت از روش معصومين عليه السلام است. و شايسته است شيفتگان مكتب ولايت و شيعيان راستين، نسبت به ابعاد مختلف زندگي ائمه عليه السلام كه مظهر اخلاق حسنه اند شناخت كامل داشته باشند، تا در عمل نشان دهند كه چگونه خط ولايت مي تواند جامعه را از عزت و عدالت اجتماعي و ارزشهاي اخلاقي و معنوي برخوردار سازد و در نتيجه اقتدار ديني و سلامت سياسي حاكم گردد.



[ صفحه 8]



اكنون در جهت تحقق اين هدف عالي اقدام به تهيه ي مختصري از زندگينامه ي امام باقر عليه السلام در قالب گفتگو و به سبكي ساده و كوتاه شده است و اميد مي رود مورد استفاده ي خوانندگان ارجمند و حقيقت جو واقع شود.

و ما توفيقي الا بالله هو المستعان و السلام علي من يخدم الحق لذات الحق

زمستان 74 بزرگ عالم زاده

مشهد مقدس



[ صفحه 9]




پاورقي

[1] همانا خدا مردم را به عدل و احسان فرمان مي دهد و به بخشش نسبت به خويشاوندان امر مي كند و از كارهاي زشت و منكر و ظلم نهي مي كند، به شما پند مي دهد، باشد كه به خود آييد.

[2] اني تارك فيكم الثقلين كتاب الله و عترتي اهل بيتي و انهما لن يفترقا حتي يردا علي الحوض و انكم لن تضلوا ان اتبعتم و استمسكتم بهما.

[3] و به دوستي شما خدا معالم دين را به ما آموخت.